2025/04 İşçiye Verilen Yemek Kartı ve Nakit Ödemede Karmaşa Neden Büyüyor? Öğle Yemeklerimi Market’te Yiyemez miyim?
2022 öncesinde çalışanlara yemekhanede sunulan yemekte, yemek kartlarında SGK primi açısından bir sınırlama yokken, 3 yıllık bir dönem için yemek kartı ödemeleri ayni değil nakdi yardım muamelesi görmüştür. Daha sonra ise gelir vergisi açısından da nakdi ödemenin önü açılmıştır. Son yapılan düzenleme ile nakit ödeme veya yemek yanında market gibi yerlerde de kullanılabilir kartlı ödemelerde parasal bir limit bulunmaktadır. Limit üstü ödemelerde gelir vergisi, damga vergisi ve SGK primi ödemek durumunda kalabileceğiniz için bu alanda dikkatli olmalısınız.
2025 yılı için gelir vergisinden istisna edilen tutar belli olmuştur; 240TL. SGK ise bu yıl için uygulanacak limiti 158TL olarak belirledi. İki mali kurumun neden bu kadar farklı limitler belirlediği bizim için belirsizliğini koruyor. Bir ara bu iki rakam birbirine iyice yaklaşmıştı.
Konunun detaylarına girmeden önce bu yeme içme işinde ayni / nakdi yardım açısından karmaşanın nedenini yazmıştım, tekrara girmemek adına blog yazımızda detaylarına yer vermiştik.
Yemeğe İlişkin Ödemelerin Vergi ve SGK Karşısındaki Durumu
28 Eylül 2022’de açıklanan Torba Kanun TBMM’de kabul edilmiş ve 9 Kasım 2022 tarihli Resmî Gazetede 7420 sayılı Kanun olarak yayımlanmıştı. Bu Kanunla nakit ödemenin de önü açılmış oldu.
Gelir İdaresi Başkanlığı ise 322 numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile uygulama detaylarını açıklamıştı. Bu konuda yapılan değişikliklere ilişkin tereddüt edilen hususları ve görüşlerimizi bültenimizde ele almıştık. Tereddüt edilen hususlarla ilgili Tebliğde önemli açıklama ve örnekler verilmiş olup, uygulamaya yönelik önerilerimize de ayrıca aşağıda yer verdik.
- Yemekte Vergi İstisnası: Yenilikçi bir uygulama olarak çalışanlara verilen yemek parasının vergilenmesinde ayrıca nakit olarak ödemeye de imkân verilmesi sağlanmıştır.
- Fiilen çalışılan günler için günlük olarak belirlenen bu tutarlardan gelir vergisi alınmayacaktır. Tebliğde uzaktan çalışma konusuna ise hiç değinilmemiştir.
- Doğrudan yemek hizmeti veren işletmeye ödenmesi halinde de tutar aynıdır.
- İşyerinde hazırlanıp verilen yemekler için ise bir tutar sınırlaması bulunmamaktadır.
- Bu düzenleme 1 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Tebliğde damga vergisi konusunda bir açıklama olmamakla birlikte DVK II sayılı Tabloya göre GVK 23’üncü maddede yer alan ödemeler damga vergisinden istisnadır.
- Söz konusu istisnanın bordro üzerinden doğrudan mı yoksa belge düzeni ve KDV indirimi açısından çalışanların işverene fiş/fatura ibrazı ile mi yürütüleceği konusunda Maliye tarafından bir Tebliğ çıkarılacağını söylemiştik. Bu konuya bakarsak;
- Tebliğde bu ödemelerin bordroya mutlaka girmesi gerektiği açıklanmıştır.
- Nakit ödeme halinde banka tarafından ödenmesi hususu net yazılmıştır.
- Bu tutara KDV’nin dahil olup olmadığı hususu tartışmalı olmaya devam edecektir.
- İşyerinde yemek hazırlanması durumunda tutar sınırı olmadığı için KDV konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır
- KDV Tebliğine göre işyerinde personele verilen yemek KDV’ye tabi tutulmaz. Yüklenilen KDV ise indirim konusu yapılabilir. 1995 tarihli 186 numaralı GV Genel Tebliğinde işverenlerin bu hizmeti dışarıdan alması durumunda bu rakama KDV’nin dahil olmadığı açıklanmaktadır. Ancak yeni uygulamada çalışanlara nakit olarak ödenmesi durumu için bir açıklamaya ihtiyaç vardır.
- Dışarıdan yemek hizmeti alınması durumunda ödemeyi yapacak işverene fatura kesileceği ve KDV de indirim konusu olacağı için işverenler çalışan başına 240TL’ye kadar olan ödemeyi bordro üzerinden geçirecektir.
- Maliye bir özelgesinde farklı diyet veya yeme alışkanlıkları vb durumlarda bir kısım personele nakit ödeniyor olmasını kabul etmemiş. Bu çok ilginç bir yaklaşım ve bakış açısı. Detayları linkte Maliye esasen çıkardığı Tebliğde, aynı anda hem kart/nakit hem de işyerinde yemek veriliyor olmasını da kabul etmiyor. Bu çok önemli.
Konunun SGK Boyutu Perakende Ticaret Yönetmeliği Kuralları
Yemek kartlarıyla yapılan ödemelerde istisna konusunu düzenleyen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde 2024 Aralık ayı başında bu konuda bir değişiklik yapılmıştır.
- 02/12/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre;
- “a) İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, sigortalıya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin nakit olarak ya da yemek hizmetinin alınması dışında kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla sağlanması halinde, fiilen çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı,’’ prim matrahına dahil edilmeyecektir.
- Özetle günlük asgari ücrete dayalı olarak belirlenen oransal tutar kaldırılmış olup yemek yardımının nakit veya yemek hizmetinin alınması dışında da kullanılabilecek bir yemek kartı ile verilmesi halinde, Kurum tarafından belirlenecek günlük istisna bedeli tutarının sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyeceği hususu açıklanmıştır. Yapılan bu değişiklik 01/01/2025 tarihi itibari ile yürürlüğe girmiştir. İlgili Yönetmelik için tıklayınız.
- Danıştay’ın konuyla ilgili iptal kararı sonrasında Kurum’un bu alanda bir düzenleme yapması bekleniyordu. Detaylar için blog yazımıza tıklayabilirsiniz.
- SGK tarafından çıkarılan 31 Aralık 2024 tarih ve 2024/17 sayılı “Yemek Bedeli” konulu Genelgeye göre günlük istisna tutarı 158 TL olarak belirlenmiş olup, önemli bir husus olarak yemek bedelinin asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerektiği tekrarlanmıştır.
- Genelgede yer alan 7 ayrı örnekte, işyerinde yemek çıkması, lokantaya doğrudan ödeme yapılması, personelin bazılarına nakit ödenmesi, kartın sadece yemek için kullanılması veya market için de kullanılabilmesi sonuçlarıyla beraber ayrıntılı olarak ele alınmıştır.
Son olarak konuyla bağlantılı olan Ticaret Bakanlığının çıkarmış olduğu “Perakende Ticaret Yönetmeliğinin” yemek kartlarını düzenleyen 12/A maddesine göre ay sonu veya yıl sonu itibarıyla yemek kartında kalan bakiye, herhangi bir şart aranmaksızın bir sonraki aya veya yıla devredilir. Ayrıca yemek kartı hizmeti veren kuruluşların, akaryakıt, hediye, ödül, teşvik, yardım, konaklama, temsil ve ağırlama gibi hizmetler için çıkarttığı kartlar hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.
Başta bahsettiğim karmaşa olan konuya tekrar değinmek gerekirse, uygulamalar arası farkın anlamlı olması için, asgari bir yaşamsal yemek tutarının TÜİK ile beraber belirlenmesi, (dünyada yaygın kullanılan BigMac gibi bir endekse bağlanması) bu rakama ilişkin KDV’nin akıbetinin açıklanması, kurumlar arası farklı rakamsal belirlemelerin ortadan kaldırılması, insanların ve firmaların yenilikçi kartlı, temassız ve kayıt dışı ekonomiyi önleyici aplikasyon ve çözümlere yönlendirilmesi ve özendirici uygulamaların teşvik edilmesi ve özellikle cezalandırılmıyor olması gerekir.
Sevgi & Saygılarımızla,
Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy
PDF İndir