TAXIA Kişisel Rıza Formu

2023-3 / Çalışanlara 2023’te Ödenecek Vergisiz Yemek ve Isınma Giderlerinde İyi ve Kötü Haber!

Vergiden istisna yemek bedelleri, yıl ortasına kadar ödenebilecek ısınma yardımı ve yurt dışına gönderilen işçiler için getirilen vergi ve prim istisnasını içeren Kanun bu aralar temel gündemimiz.

Cumhurbaşkanı tarafından 28 Eylül 2022’de kamuoyuna açıklanan paket Torba Vergi Kanun olarak TBMM Genel Kurul’da kabul edilmiş ve 9 Kasım 2022 tarihli Resmî Gazete'de 7420 sayılı Kanun olarak yayımlanmıştı. Konuyla alakalı yazımıza ulaşmak için tıklayınız.

Konunun Özü!

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sayfasında yayımlamış olduğu ve görüş topladığı 322 numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile çalışanlara fiilen çalıştıkları günler için nakdi olarak verilen yemek ödemesi, geçici bir süre için verilecek ısınma (doğalgaz, elektrik vb. şekilde) yardımı ile yurt dışında çalışanlar için getirilen gelir vergisi ve SGK istisnasına ilişkin uygulamayı şekillendirmeyi amaçlamıştır.

Bu konuda sizler için özetlediğimiz bültene ulaşmak için tıklayınız.

Yayımlanan Tebliğ’de damga vergisi tarafı ile ilgili çağrımızın dikkate alındığı ama yemek bedeline hangi hallerde KDV’nin dahil olduğu veya bu rakamın KDV’siz mi olduğu konusuna değinilmediğini görüyoruz. Yemek bedelinin nakit ödendiğinde 2023 için 110 TL, yemek kartlarıyla ödendiğinde 110 TL + KDV olması, çalışanlar açısından menfaatlerinin kısıtlanması olarak değerlendirilebilecektir.

Konunun SGK boyutu ise ayrıca önemli! Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde çalışanlara verilen yemek bedeliyle ilgili değişiklik yapılmış ve yeni istisna rakamı belirlenmişti.

• Yapılan değişikliğe göre işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
  • Eski Yönetmeliğe göre istisna edilen tutar brüt günlük asgari ücretin %6’sı kadardı.
  • 1 Temmuz’dan itibaren günlük brüt asgari ücret 215,70 TL olduğuna göre gelir ve damga vergisinden istisna edilen tutar günlük 51 TL iken, sigorta priminden bağışık olan kısmı ise 12,9 TL idi. Gelir vergisinden istisna edilen tutar ile SGK primi alınmayan matrah farklı olduğu için riskli bir durum oluşmaktaydı.
  • Konuyu ele aldığımız 2022-94 / Aralık 2022 Mali / Vergisel Gelişmeler bültenimize ulaşmak için linke tıklayınız.
    
    

2023 İstisna Rakamları Ne Oldu?

Yemek bedelinde istisna tutarı belirleyen Tebliğ 30.12.2022 tarihli 2. Mükerrer Resmî Gazete’de (323 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği) yayımlanmıştır.

Asgari ücret tarafında ise 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren günlük brüt asgari ücret 333,60 TL oldu.

• Buna göre 2023 günlük yemek bedeli istisnası 110 TL olarak belirlendi. SGK prim muafiyeti ise aşağıdaki hesaplamaya göre 78,90 TL olarak belirlendi.
  • SGK’nın 2022/22 Sayılı genelgesinde göre nakdi veya yemek kartı yardım SGK primi muafiyeti hesaplaması eğer değişiklik yapılmazsa şu şekildedir;
    • 10.008 TL / 30 = 333,60 TL x %23,65 = 78,90 TL

• Çalışanlara nakit olarak verilen yemek bedelinin 110 TL’yi aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna edilebilmesi için;
  • İşverenler tarafından işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi (Bu cümle Taslak Tebliğde yoktu, sonradan eklendi),
  • Günlük yemek bedelinin 110 TL’yi aşmaması,
  • Fiilen çalışılan günlere ilişkin olması gerekmektedir.
  • Nakit olarak verilen yemek bedelinin tamamının, ücret bordrosunda gösterilmesi gerekmektedir. İstisna kapsamındaki yemek bedeli ödemeleri, çalışanlar için gelir vergisi matrahına dahil edilmeyecektir.
  • Yapılan ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda yer alan tutarın, istisnaya isabet eden kısmı damga vergisinden de istisnadır.

Yemek Bedellerinin Ödenme Şekilleri

Yemek bedellerinin nakdi olarak ödenmesine imkân verilmesiyle hali hazırda işverenler bu konuda şu alternatifleri değerlendirebilir.

İşyerinde yemek verilmesi: Rakamsal sınır yok, yemek tutarı, çeşidi veya ödeme yönteminin çalışan açısından bir farkı bulunmamaktadır. İşveren, yemek için yaptığı harcamaları gider, faturada gösterilen KDV’yi indirim konusu yapar, gelir vergisi stopajı veya SGK durumu oluşmaz.

İşyeri dışında yemek verilmesi: Anlaşmalı bir restoranda yemek yenilmesi durumunda, restoran 110 TL + KDV faturayı işyerine keser, aşan kısmı için gelir ve damga vergisi ile SGK uygulanır.

Yemek kartı / yemek çeki verilmesi: Bu durumda da işyeri dışında yemek verilmesi uygulamasına paralel bir işlem yapılır, KDV indirim konusu olur. 110 + KDV olarak uygulanır.

Nakden yemek bedeli ödenmesi: Banka kanalıyla ödenmesi gerekir. 110 TL KDV dahil rakamdır. Bordro dışında bir fatura hareketi olmadığı için indirilecek KDV oluşmaz. İstisnanın üzerindeki ödemeler gelir vergisi, damga vergisi ve SGK’nın konusuna girer.

KDV Konusundaki Karmaşa Çözülür Mü?

KDV konusundaki bu farklılık işlemin doğası ve belge düzeninden kaynaklanmaktadır. 186 numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yemek bedelindeki istisna rakamının nakden ödenmediği durumlarda geçerli olduğuna yönelik açıklama değiştirilmemiş, uygulamaya 186 numaralı Tebliğde değişiklik yapılmadan yeni bir Tebliğ ile yön verilmek istenmiştir.

Eğer tüm yemek bedeli ödeme türlerinde istisna rakamına (110 TL - 2023 İlk Yarı) KDV dahil değilse, bu açıklamanın 186 numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin mevcut 3. numaralı bölümünde ele alınması en doğrusu olacaktır.

Bakanlık, nakden ödenen yemek bedelinde de (110 TL + KDV) bu rakama KDV’nin dahil olmadığını söyleyebilir, ancak bu kez işletmeler bu KDV’yi indirim konusu yapamazlar, gider yazmakla yetinirler.

Yemek Bedelinin Nakden Banka Kanalıyla Ödenmesi

• Nakdi yemek bedellerinin bankalar kanalıyla ödenmesi gerekir.
• Bu ödemelerin nasıl yapılacağına ilişkin usul ve esaslar 18 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelikte” düzenlenmiştir.
  • Bu Yönetmelikte geçen bankalar ifadesinden ne anlaşılması gerektiğiyle ilgili 21 Mayıs 2016 tarihinde önemli bir değişiklik yapılmıştır. Bu değişiklikle beraber Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde belirtilen “mevduat bankaları ile katılım bankaları” ifadesi, “5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki bankalar” olarak değiştirilmiştir.
    
    

Vergisiz Isınma Yardımı Uygulaması

• Çalışanlara, 1.000 liraya kadar elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık yapılacak ödemeler gelir vergisinden istisnadır. Hizmet erbabından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin fatura veya bir belge talep edilmeyecektir.
• İstisnanın uygulanabilmesi için söz konusu ödemelerin;
  • Aylık 1.000 TL’yi aşmaması,
  • Mevcut ücretlere ilave olarak yapılması,
  • Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılması,
  • 9 Kasım 2022 – 30 Haziran 2023 tarihleri arasında yapılması gerekmektedir.
  • Damga vergisi istisnası bulunmamaktadır. (Yemek, kreş ve yol parası gibi, GVK 23’üncü maddede öngörülenlerde damga vergisi istisnası varken, ısınma yardımı geçici bir maddeyle ihdas edildiği için damga vergisi istisnası unutulmuştur!)

Yurt Dışında Belli İşlerde Çalışanların Gelir Vergisi İstisnası

• Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden müstesnadır.
• Sektör tarafından çok uzun yıllardır talep edilen uygulama bu yıl yasalaşmış ve uygulamaya girmiştir. Özellikle yurt dışında büyük işler yapan Türk Müteahhitler için Türkiye’den işçi götürmek yerine başka ülkelerden işçi götürme noktasına gelen bir sorunun çözümü için öngörülmüştür.
• Ücret ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilebilmesi için;
  • Hizmet erbabının, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışması,
  • Hizmetin hizmet erbabınca fiilen yurt dışında verilmesi,
  • Hizmet erbabına yapılacak ödemenin yurt dışı kazançlardan karşılanması gerekmektedir.
  • Yapılan ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda yer alan tutarın, istisnaya isabet eden kısmı damga vergisinden de istisnadır.

Bu konu ilgili aşağıdaki içeriklere de göz atabilirsiniz.

• 2022-85 / Ücret Vergilemesinde Birden Fazla İşveren ve Yılı İçinde İşveren Değişikliği
• 2022-79 / Yeni Vergi Torba Kanun Plan ve Bütçe Komisyonundan Geçti!

Sevgi & Saygılarımızla,

Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy