TAXIA Kişisel Rıza Formu

2024/70 Kasım Ayı Mali / Vergisel Gelişmeler

Ekim ayı, sonbaharın renklerini ve takvim yapraklarını hızlıca değiştirerek veda etti. Yerini Sonbaharın son ayı olan Kasım ayına bıraktı. Merhaba Kasım!

Bu sefer renkli, hızlı geçen sadece mevsimler değil. İş dünyası da sıcak bir gündemde nefes nefese bir dönemi ardında bıraktı. Kasım ayı da Ekim ayının rüzgarının etkisinde ilerliyor.

Bu yıl 7524 sayılı Kanun ana gündem olmaya devam ediyor bir yandan da geçici vergilendirme dönemine girdik. Geçtiğimiz geçici döneminin son günlerini son dakika değişiklikleri ile kapatmıştık. Konu ile ilgili daha önce kaleme aldığımız blog yazımızdan detaylara ulaşabilirsiniz.

Bu geçici vergiye ise 176 numaralı Sirküler damgasını vuruyor. Maalesef bu alanda iyi bir sınav veremedik ve sanki işlerin sarpa sarmasından pek rahatsızlık duyulmuyor. Bakalım neler olacak.  Enflasyon düzeltmesinde yapılan değişiklikler ile ilgili yayımladığımız blog yazısına ulaşabilirsiniz.

Kasım ayı bizim için ayrı bir önem taşıyor. Büyük bir azimle, tutkuyla yaptığımız ve bu ay 6 yaşına basan içeriklerimiz olan Taxademy Bültenlerine ve daha fazlasına ulaşmak için tıklayınız.

Trump yeniden sahnede. Bir önceki dönemine göre hangi politikaları izleyeceği dünya huzurunu, ekonomiyi ve teknolojiyi yakından etkileyecek. Biz ABD’nin orta ve uzun vadeli ülkü ve politikalarında pek bir şey değişmeyeceğini düşünüyoruz. Tabi ki kısa vade politikacıların en çok sevdiği ve coşkun nutuklar attığı bir alan olabilir.

Bu ay Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de COP29 var; sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünya için herkesin taşın altına eline koyması gereken nokta belki de çoktan aşıldı. Durun bakalım ne olacak.

Her zaman olduğu gibi, önce vergi diyerek başlayalım! Vergide yeni çıkan tebliğle ile e-defter 2025’te herkes için zorunlu oluyor, e-arşiv faturada ise limit önce 3bin TL’ye düşürülüyor, 2026’da ise kâğıt faturaları ancak arşivde göreceğiz. Vergi yüzsüzleri tabir edilen bir liste yayımlandı ama maalesef görünen o ki bunların sadece %12’si civarında bir tahsil imkânı var, yani hem yüzsüz hem kayıp diyelim.

Türkiye – Arjantin çifte vergileme anlaşmasını, Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında yer alan ve mükellefi ilgilendiren konuları ve son olarak yeni yıl başında yürürlüğe girmesi beklenen e-ticarette stopaj uygulamasına ilişkin Tebliğ Taslağını takip ettik. Her ne kadar Tebliğ olarak duyurulsa da henüz uygulanacak vergi oranları belli değil. Gelir ve kurumlar vergisine mahsuben alınacak bir stopaj olacağı için oranın yeterince çok ve gerektiği kadar az olması beklenebilir.

EPDK tarafından yükseltilen sermaye yeterliğini ve bu konuda aranan YMM raporlarını, Meclis’e yeni sunulan bir Kanun Teklifini, turist rehberliği yönetmeliğinin mali düzenlemelerini ve Anayasa Mahkemesi tarafından verilen önemli bir vergi kararını da bu bültende bulabilirsiniz.

Ayrıca kapasite raporları ve SGK e-bildirge uygulamalarında tamamen dijitale geçildiği müjdesini de verelim. Ülkemizde yakında neredeyse manuel ve online’a taşınmamış hiçbir şey kalmayacak.

VERGİ

Yeni vergi cezalarıyla ilgili VUK Genel Tebliği yayımlandı. Artırımlı cezalar yolda ve en önemlisi fatura almadığını 5 gün içinde ihbar edene ceza yok.

Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ 7524 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikleri ve uygulamayı özetlemektedir. Özetle;

• Kayıt dışı faaliyetlere yönelik vergi ziyaı cezasının artırımlı uygulanması söz konusudur.
  • Tebliğde, mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunan ve bu suretle vergi ziyaına sebebiyet veren mükelleflere kesilecek vergi ziyaı cezasının yüzde elli artırılarak uygulanacağı ifade edilmiştir.
• Özel usulsüzlük cezalarının artırımlı uygulanması uygulaması başlamıştır.
• Fatura vb belgeleri almayan ve vermeyenlere ceza uygulamasında çok radikal bir döneme geçilmektedir. Belge verilmediğini iddia eden alıcı 5 iş günü içinde durumu Vergi İdaresine ihbar ederse kendisine ceza kesilmeyecektir. Bu uygulama çok fazla ihtilaf ve toplumsal tansiyon oluşturmaya aday bir konuya benziyor. Özellikle firmaların hizmet olarak cari hesap, avans, peşin gider, freelance çalışma vb modellerde faturanın kesilmesi gereken tarihi eskisine göre çok yakından takip etmesi gerekmektedir. Malın tesliminde işlem anı ve faturanın kesilmesi gereken tarih daha kolay tespit edilebilirken hizmette gri alanlar bulunabilmektedir.
• Dijital ortamdaki reklam, ilan, satış ve kiralama bilgilerine ilişkin bildirimlerin yapılmaması, eksik veya yanıltıcı yapılması durumunda, bu fiillere özel usulsüzlük cezası uygulaması
  • Taslak ile, bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir bilgi ve diğer yükümlülükler için ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesileceği ifade edilmiştir.
• Cezalarda indirim ve uzlaşmada önemli değişiklik yapıldı. Malum vergi aslında uzlaşma kaldırılmış olup, vergi cezalarında uzlaşma imkânı devam etmektedir.

Türkiye – Arjantin Çifte Vergi Anlaşmasının yürürlük tarihi 13 Eylül 2024 olarak duyuruldu.

• Türkiye’nin çifte vergileme önleme anlaşmalarının sayısı artmaktadır. Son olarak Arjantin ile imzalanan Anlaşma 16 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2546 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla onaylanmıştı. Daha sonra 7208 sayılı Kanunla bu Anlaşma yasalaşmıştı.
• Anlaşmaya ilişkin tüm detaylara, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilere, Anlaşmanın arka planına ilişkin bilgilere Komisyon raporundan da ulaşabilirsiniz.

Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı yayımlanmıştır. Mali alanda önemli başlıkları özetledik.

• 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında makroekonomik, mali ve sektörel politikalar ile bunların hayata geçirilmesine yönelik uygulama adımları belirlenmiştir.
• Yıllık Programda, On İkinci Kalkınma Planında yer alan “İstikrarlı Büyüme, Güçlü Ekonomi”, “Yeşil ve Dijital Dönüşümle Rekabetçi Üretim”, “Nitelikli İnsan, Güçlü Aile, Sağlıklı Toplum”, “Afetlere Dirençli Yaşam Alanları, Sürdürülebilir Çevre”, “Adaleti Esas Alan Demokratik İyi Yönetişim” eksenlerinde belirlenen hedef, politika, tedbir ve performans göstergeleri yer almaktadır. Program açıklamasında “somut, ölçülebilir ve bir yıllık zaman diliminde tamamlanabilecek faaliyet, proje, iş ve işlemlerden oluşan Yıllık Program tedbirleri üçer aylık dönemler halinde izlenip değerlendirilecek, politikaların somut bir çerçevede hayata geçirilmesi etkin şekilde takip edilecektir.” denilmektedir.
• Ekonomi tarafında önemli olan başlıklar, “istikrarlı büyüme, güçlü ekonomi” başlığı altında 8 ana alan olarak yer almaktadır.
  • Büyüme ve İstihdam
  • Yurt İçi Tasarruflar
  • Ödemeler Dengesi
  • Enflasyon ve Para Politikası
  • Mali Piyasalar
  • Maliye Politikası
  • Sosyal Güvenlik Sistemi ve Finansmanı
  • Kamu İşletmeciliği ve Özelleştirme

• Programda Vergi/Maliye alanında ön plana çıkanlar şu şekildedir.

1. Vergi mevzuatımızda yer alan teşvikler, istisna ve muafiyetler, rekabetçi üretime etkisi yönünden değerlendirilerek analiz edilecektir.
2. Yatırımlara yönelik devlet yardımları yeşil dönüşüm odağında gözden geçirilerek geliştirilmek üzere ilgili kurumlar arasında iş birliği mekanizmaları oluşturulacaktır.
3. Risk Analizi Değerlendirme ve Araştırma (RADAR) Sisteminin etkinliğinin artırılmasını teminen risk analiz ve değerlendirme çalışmalarında kullanılmak üzere veri çeşitliliği artırılacak ve yeni nesil risk senaryo modelleri hazırlanacaktır.
4. Risk analizi ve değerlendirme çalışmalarındaki teknik kapasitenin artırılmasına yönelik ileri teknoloji analiz araçları kullanılacak ve yapay zekâ destekli altyapı çalışmaları yürütülecektir.
5. Vergi kayıp, kaçağı ve kayıt dışı ekonomik faaliyetlerle etkin mücadeleye yönelik büyük veri üzerinde uygun analiz teknikleri kullanılarak sektörel, finansal ve tematik risk analizi ve değerlendirme çalışmaları yürütülecek, çalışma sonuçları ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşılacaktır.
6. Kısa çalışma, evden çalışma, hibrit çalışma gibi esnek çalışma modellerinin sosyal güvenlik sistemine uyumunu artırmak üzere çalışmalar yapılacaktır.
7. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatların belirlenmesinde ataleti azaltacak şekilde alternatif fiyat belirleme yöntemlerine yönelik çalışmalar yapılacaktır.
8. İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri ve yatırım taahhütlü avans kredileri programı amaçlanan hedefler doğrultusunda etkili bir şekilde kullanılmaya devam edecektir.
9. Sektörlere ve işyerlerine yönelik risk odaklı ve tarama şeklinde denetim faaliyetleri gerçekleştirilecek, prime esas kazancı bir önceki aya göre yüzde 20'den fazla azalan sigortalılara kısa mesaj yoluyla uyarı gönderilecektir.
10. OSB’lerin yeşil dönüşümünü destekleyen GES, çevre laboratuvarı, biyogaz tesisi, ileri arıtma, solar enerji aydınlatma gibi yeşil dönüşüm projelerine devam edilecektir.
11. Üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak belirlenmesine yönelik çalışmalar yürütülecektir.
12. Belirli gelir seviyesinin altında kalan tüketicilerin desteklenmesine yönelik mekanizma oluşturma çalışmaları tamamlanacaktır.
13. Yeni bir icra ve iflas kanunu taslağı hazırlanacaktır.
14. Turcorn adayı ve küresel ölçekte rekabet potansiyeli yüksek teknoloji girişimleri desteklenmeye devam edilecektir.
15. Sermaye şirketlerinin Ar-Ge tabanlı iş birlikleri yapabilmelerine yönelik eşleştirme platformunun oluşturulması amacıyla gereksinim analizi gerçekleştirilecek ve platform devreye alınacaktır.
16. Kitle fonlaması, bireysel katılım sermayesi, girişim sermayesi gibi alternatif finansman kaynaklarının kullanımı Teknogirişim Konseyi gündemine alınarak bu kaynakların çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır.
17. Devlet yardımı uygulayan kamu kurum ve kuruluşlarının uygulamakta oldukları tüm devlet yardımlarının DYİS’e entegrasyonu tamamlanacaktır.
18. Yapılan analizler sonucunda eksik ücret bildirimi konusunda riskli olduğu tahmin edilen iş yerlerine yönelik denetim ve bilgilendirme faaliyetleri yürütülecektir.
19. Vergilendirmede kayıt dışı bırakılan kazançların tespitine yönelik iş ve işlemler ile vergi denetimi süreçlerinde banka ve finans kurumları nezdindeki hesap hareketlerinin takip edilerek, etkin olarak kullanımı sağlanacaktır.
20. Mükellef beyanlarının doğruluğunu sağlamaya yönelik çapraz kontrollere de imkân verecek şekilde Vergi Usul Kanunu kapsamında devamlı bilgi vermek mecburiyetinde olan kesimler yanında, özel sektör dâhil diğer kurum ve kuruluşlardan veri temini sağlanacaktır.
21. Vergi denetiminde vergiye tabi işlemlerin doğruluğunun tespitinde kamu kurum ve kuruluşlarının verilerinden daha etkin yararlanılacaktır.
22. Taşınmazların değerlerine yönelik veriler ile mülkiyet bilgilerinin tutulmasına yönelik Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemine entegre bir gayrimenkul değer bilgi merkezi kurulacaktır.
23. Gayrimenkul değer tespitine yönelik mevzuat çalışması yapılacaktır.

Elektronik ticarette tevkifata ilişkin bir Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.

• Uygulamanın gerekçesi, beyan ve bildirime ilişkin usuller, kapsama giren mükellef grupları ve kapsam dışı kalanlarla ilgili ayrıntılara yazımızdan ulaşabilirsiniz.
• 2025 yılında başlayacak olan tevkifat uygulamasına ilişkin olarak vergi oranlarının ne olacağı henüz duyurulmamıştır. Bu konuda Cumhurbaşkanı’nın yetkisi bulunmaktadır.

Enflasyon Düzeltmesinde tartışmalı ve önemli bir Sirküler yayımlandı.

• Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan sirkülerde tartışmalı 10 konuda İdare bakış açısını biraz gecikmeli de olsa ortaya koymuştur. Sirkülerde açıklanana konulara ilişkin Taxia olarak görüşlerimizi Taxia Blog’da   bulabilirsiniz.

Enflasyon Düzeltmesinde kapsamı daraltan önemli bir Kanun çıktı.

• Daha önce Hazine ve Maliye Bakanı’nın duyurduğu şekilde, yapılmakta olan yatırımlar için özel bir fon uygulaması ve tasfiye/iflas aşamasındaki şirketlerle kamu işletmelerinin kapsam dışı kalmasını öngören Kanun hızlı bir şekilde yayımlanarak yürürlüğe girdi.
• Detaylar için blog yazısını tıklayınız.

52 seri numaralı KDV Tebliği yayımlandı.

• 7524 sayılı Vergi Kanunu ile gelen düzenlemeler dahil KDV konusunda önemli bir tebliğ taslağı duyurulmuştu. Konuyu yakından takip edip incelemiştik. Fakat anılan Tebliğ Taslağı yerine herhangi bir açıklama konulmadan GİB web sayfasından kaldırılmıştı. Daha sonra birtakım eklemelerle Tebliğ Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
• Tebliğde KDV iadeleri, özel esasların uygulanması, Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşya, isteğe bağlı tam tevkifat uygulamasının kapsamı, yatırım teşvik belgelerinde istisna uygulaması, deprem bölgesinde bağışlanmak üzere KDV’siz olarak yapılabilecek teslim ve hizmetler ve iade süreci, İTUS ve HİS gibi iade süreçlerinde kriter olan aktif, ciro, özkaynak, maddi duran varlık tutarı gibi bazı rakamların güncellenmesi, birleşme ve bölünmelerde devreden KDV’nin vergi incelemesi raporu sonucunda diğer şirkette kullanabilmesi ve KDV iadesinde vergi incelemesinin esas olduğu gibi çok önemli konular bulunmaktadır.
• Konuyla ilgili yayımladığımız blog yazısında tüm detayları bulabilirsiniz.

5 Milyon TL’yi aşan vergi ve ceza borcu bulunan mükelleflerin listesi ile 1/6/2023 ile 31/5/2024 tarihleri arasında kesinleşen ve toplam tutarları 5 milyon TL’yi aşan tarhiyatlara ilişkin liste kamuoyunun bilgisine sunuldu.

• Vergi Usul Kanununun 5 inci maddesiyle, ikmalen, re ’sen veya idarece yapılan tarhiyatlar dolayısıyla kesinleşen vergi ve cezalar ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının açıklamasına Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
• Bu yetki kapsamında, 2024 yılında yapılacak açıklamaya ilişkin hususlar 564 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenmiştir. Buna göre;
• İkmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlar nedeniyle kesinleşen ve toplam tutarı 5 milyon TL ve üzerinde olan vergi ve cezalar (I-A) Detaylar için tıklayınız.
• 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Eylül 2024 tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve toplam tutarı 5 milyon TL ve üzerinde olan vergi ve cezalar (I-B), kodlu listeler ile açıklamaya alınmıştır. Detaylar için tıklayınız.

Kira ödemeleri ile 7.000 TL üzerindeki tahsilat ve ödemelere dair Tebliğ ve infografikler yayımlandı.

• Mükelleflerin ve nihai tüketiciler dahil mükellef olmayanların 7.000 TL’nin üzerindeki tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idaresi tarafından düzenlenen, iş yeri ile konut kira geliri elde edenlerin ve kiracıların, kira tutarı ne olursa olsun kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idaresi tarafından düzenlenen belgeler ile tevsik etme zorunluluğuna ilişkin olarak hazırlanan infografikler kullanıma sunulmuştur.
• Tebliğ ile tahsilat ve ödemelerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edileceği ifade edilmiştir. Diğer yandan mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemler tevsik zorunluluğu kapsamının dışında bırakılmıştır.
• Tebliğ Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
• Açıklamalar ve tüm detaylar için tıklayınız.

Yurt Dışına Çıkış Harcı Uygulama Genel Tebliğ’i, taslak olarak GİB’in internet sitesinde görüş ve önerilere açılmıştır.

• Taslakta, yurt dışına çıkış harcı tutarı 500 TL olarak tespit edilmiştir. Her yıl yeniden değerleme oranında artırılacaktır. 2025 yılı için tutarın %43 artırılması beklenebilir.
• Eski Tebliği yürürlükten kaldıracak olan ilgili Tebliğ Taslağına ulaşmak için tıklayınız.

E-UYGULAMALAR

Fatura ve belge düzeniyle ilgili 573 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlandı.

• Değişiklikler, vergi uygulamalarını dijitalleştirmeyi ve daha şeffaf bir sistem kurmayı amaçlıyor. Özellikle e-belgeye ilişkin uygulama yenilikleri ve dijitalleşme, işlere ilişkin süreçlerin hızlanmasını ve denetimlerin daha verimli yapılmasını sağlayacaktır. Tebliğin taslak haline değindiğimiz önceki blog yazımıza ulaşmak için tıklayınız.
• Yapılan düzenlemeye göre 1/1/2025-31/12/2025 tarihleri arasında vergiler dahil toplam tutarı 3.000 TL'yi aşan faturalar E-Arşiv Fatura olarak düzenlenecektir. 1/1/2026'dan itibaren ise, tutara bakılmaksızın kapsama giren tüm faturalar e-Arşiv Fatura olarak düzenlenecektir.
• İnşaat Demiri İzleme Sistemi'ne geçiş zorunluluğu getirilen mükellefler için 2024 ve sonrasındaki yıllarda brüt satış hasılatı 1 milyon TL ve üzeri olanlar e-irsaliye uygulamasına geçmek zorunda olacaktır. Böylece sektörel olarak e-irsaliye zorunluluğu olan grupların sayısı 10’a yükselmiştir. Bu kapsama akaryakıt, gübre, demir çelik, maden, şeker gibi belli ürün grupları dahil olup kapsamı genişletmek Bakanlığın yetkisi dahilindedir.
• Bankalar ve finans şirketleri için e-dekont uygulamasına dâhil olma şartları ve işlemleri belirlenmiştir. 1/1/2025 tarihinden itibaren, bu kuruluşlar, e-dekont uygulamasına geçebilecektir. E-dekont düzenleyen kuruluşlar için içerik gereksinimleri düzenlenmiş olup bu belgeler, düzenleyen kuruluşun yetkilisi tarafından imzalanacaktır.
• E-müstahsil makbuzu ve e-gider pusulası düzenlemeleri belli kriterleri sağlayan mükellefler için elektronik ortamda yapılabilecektir.
• Özel entegratörlerin ve doğrudan entegrasyon sistemine dâhil mükelleflerin, sistem usullerine uymaması durumunda cezaî yaptırımlar uygulanacak ve eksikliklerini gidermeyenlerin uygulamaları iptal edilecektir.
• E-Arşiv Fatura ile ilgili değişiklikler 1/1/2025 ve 1/1/2026 tarihlerinde yürürlüğe girerken, diğer maddeler ise yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecektir.

E-defter kapsamında önemli bir Tebliğ yayımlandı.

• Linkte özeti yer alan 5 no’lu Tebliğ ile berat süreleri değişmiş ve bilanço usulüne göre defter tutan tüm mükellefler e-defter kapsamına alınmıştır.

E-defter uygulamasından yararlanan mükelleflerin beratları yükleme sürelerinde değişiklik yapıldı.

• Aylık yükleme tercihinde bulunanlar açısından 2024/Temmuz dönemi defter ve berat dosyalarının son yükleme tarihi, gelir vergisi mükellefleri için 11/11/2024, diğer mükellefler için ise 14/11/2024 tarihidir.
• Geçici vergi dönemleri bazında yükleme tercihinde bulunanlar açısından ise 2024/Temmuz, Ağustos, Eylül dönemleri defter ve berat dosyalarının son yükleme tarihi, gelir vergisi mükellefleri için 10/12/2024, diğer mükellefler için ise 16/12/2024 tarihidir. Detaylar için tıklayınız.

SGK & İŞKUR

E-bildirge kullanıcı değişikliği başvuruları e-devlet kapısı üzerinden yapılacaktır.

• İşyerlerinin (aracı işyerleri hariç), e-Bildirge kullanıcı değişiklik işlemlerinin de yine e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilmesine olanak sağlayan program kullanıma açılmıştır. İlgililer e-devlet hesapları üzerinden İşyeri Bildirgesi (4a’lı Sigortalı Çalıştırılanlar Yönünden) uygulamasına giriş yaptıktan sonra “e-Bildirge Kullanıcı Değişiklik İşlemleri” menüsü vasıtasıyla e-Bildirge kullanıcı değişikliği işlemlerine ilişkin başvuru yapabileceklerdir. Detaylar için tıklayınız.

TEŞVİK & AR-GE

“Proje Bazlı Devlet Yardımlarına” ilişkin önemli bir Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı.

• Bu Karar ile, “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programına” ilişkin olarak önemli düzenlemeler yapıldı. Detayları ayrıca bir blog yazısı ile ele alacağız.
• Ayrıca Yatırım Projelerinin Stratejik Öncelik ve Teknik Değerlendirmesine Dair Tebliğde revizyon yapılmıştır.

FİNANS& PARA

Yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) yıllık %32,35 arttı, aylık %2,25 arttı.

• YD-ÜFE 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %2,25 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %23,34 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %32,35 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %50,09 artış gösterdi. Detaylar için tıklayınız.

Tüketici güven endeksi 80,6 oldu.

• Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Eylül ayında 78,2 iken Ekim ayında %3,0 oranında artarak 80,6 oldu.

Ekonomik güven endeksi 98,0 oldu.

• Ekonomik güven endeksi Eylül ayında 95,0 iken, Ekim ayında %3,2 oranında artarak 98,0 değerini aldı. Detaylar için tıklayınız.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %32,24 arttı, aylık ise %1,29 arttı.

• Yİ-ÜFE (2003=100) 2024 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %1,29 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre %27,17 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %32,24 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %43,93 artış gösterdi.
• Bu rakamlar enflasyon muhasebesi ve 2025’te ödenecek vergiler için artış oranı olan yeniden değerleme oranının da belli olduğu anlamına gelmektedir. Ancak Cumhurbaşkanı bu oran yerine daha farklı bir artış oranı belirleyebilir.

TİCARİ DÜZENLEMELER

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Teklifi TBMM’de Kabul edildikten sonra Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

• Kanun metni için tıklayınız.
• Kanun Teklifinin detaylarına ulaşabileceğiniz Komisyon Raporu için tıklayınız.

KGK, Net Parasal Pozisyon Kazançları (Kayıpları) Kalemine ilişkin Dipnot Açıklamalarının Sunulması Hakkında Kurul Kararını yayımlamıştır. 

• Karara göre bunlar dipnotta açıklanacaktır. Detaylar için tıklayınız.

Ticaret Bakanlığı’nın uzaktan iletişim araçlarıyla satılan ürünlerin denetimine ilişkin düzenlemesi Resmî Gazete’de yayımlandı.

• Güvenli ürün ulaştırılmasını teminen bu alanda satılan ürünlerin ürün güvenliği denetiminin önemi artmaktadır. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı, Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği" Resmî Gazete ’de yayımlandı. Önemli değişiklikler şu şekildedir;
• Ürün bilgileri zorunlu hale geldi; satış ilanlarında, ürünlerin gerekli Türkçe uyarı ve güvenlik bilgileri ile işaretleri yer alması zorunluluğu getirildi.
• Uygunsuz ürünlerin satış ilanları kaldırılacak; uygunsuz ürünler tespit edildiğinde, ilan 24 saat içinde kaldırılacak.
• Türkiye’de yerleşik işletmeci şartı; uygunsuzluk tespiti durumunda hızlı müdahale için, Türkiye'de yerleşik bir iktisadi işletmeci olması gerekmektedir. Bu şartı sağlamayanlar Türkiye’ye satış yapamayacaktır. İlgili ürün grupları, Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesinde yayımlanacaktır.

Ticaret Bakanlığı’nın faaliyet illeri bazında ihracat sıralamasında, 2024 ocak ekim döneminde 29 ilimiz 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptı.

• 2024 yılı Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre faaliyet illeri bazında ihracatta İstanbul %6,9 azalış ve 5 milyar 81 milyon dolarla birinci sırada, Kocaeli %15,9 artış ve 2 milyar 841 milyon dolarla ikinci sırada, yer alıyor. Detaylar için tıklayınız.

DİĞER MEVZUAT

Kapasite Raporu Başvuruları için fiziki olarak İstanbul Ticaret Odası’na gitmeye gerek kalmayacak.

• Sanayi Kapasite Raporu ve Yerli Malı Belgesi başvuruları fiziki veya elektronik ortamla İstanbul Ticaret Odası tarafından alınmayacak, 30.10.2024 tarihi itibariyle bütün başvurular SBS üzerinden alınacaktır. İTO sayfasında yer alan duyuru için tıklayınız.
• Online olarak başvuru yapılabilmesi için yetkilendirme dilekçesi (SBS sayfasında yer almaktadır.) doldurulmalıdır. Yenileme işlemi yapacak olanlar için sisteme firmanın/işletmenin son kapasite raporu yüklenmiş olmalıdır. Sonrasında ise yetkili kişi gerekli bilgileri sisteme girerek başvuruyu tamamlamalıdır.
• Rapora ait ödemeler de online olarak yapılabilmektedir.
• Elektronik ortamda gönderilen raporun onayından sonra firma SBS sistemi üzerinden rapora ulaşacak ve süreç tamamlanmış olacaktır.
• İTO sayfasında online başvuru süreciyle ilgili kılavuz yayınlanmıştır. Kılavuza ulaşmak için tıklayınız.

Önemli bir Kanun Teklifi Meclis Başkanlığına sunulmuştur.

• Teklif ile; dahiliye memurları, ateşli silah kullanımı, dernekler, göç, yabancılarla alakalı düzenlemeler yer almaktadır. Ayrıca önemli noktalar olarak,
• Yabancı memleketlere gönderilecek noterlik işlemlerinin altındaki mühür ve imzanın onaylanması işleminin tüm valilik ve kaymakamlıklarca yapılabilmesine olanak sağlanması,
• Kiralanan araçların terör, kaçakçılık, gasp, hırsızlık, dolandırıcılık vb. suçlarda kullanılması veya suçlara konu olmasının engellenmesi için getirilen düzenlemeler,
• Özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlarda değişiklik yapılması,
• Dernek lokallerinin açılması, işletilmesi, denetimi ve kapatılmasına yönelik düzenlemeler yapılması,
• Kısa dönem ikamet izni verilmesine esas olacak taşınmazın niteliği ve değerinin İçişleri Bakanlığınca belirlenmesine yönelik düzenleme yapılması,
• Yabancıların sınır dışı edilme kararına ve kısa dönem ikamet izni başvurusunun reddi ya da kısa dönem ikamet izninin iptali kararlarına karşı mahkemeye yapılan başvurularda yargılama sürecinin hızlandırılmasına yönelik düzenlemeler yapılması amaçlanmaktadır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı mali denetim dahil Turist Rehberliği Yönetmeliğini yayımlamıştır.

• Yönetmeliğin amacı 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığının meslek kuruluşları üzerindeki idari ve mali denetimine ilişkin usul ve esaslar ile Kanunla Bakanlığa verilen yetki ve görevlere ilişkin hükümlerin uygulanmasına dair hususları düzenlemektir.
• Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ile personeli, görevlerini yerine getirirken görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden, meslek kuruluşlarının paralarıyla para hükmündeki evrak, senet ve sair varlıkları ile muhasebe ve muamelata ilişkin her çeşit defter ve evrak ile ilgili olarak işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılırlar.
• Yönetmelik Resmî Gazete’de yayımlanmış olup linke tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Mali hükümler de içeren Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği yayımlanmıştır.

• Sözleşme yapma zorunluluğunu düzenleyen 19’uncu maddesine göre turist rehberlerinin tur için belirlenen ücreti ihtiva eden yazılı turist rehberliği sözleşmesi yapmaları zorunludur. Sözleşme seyahat acentesi ile turist rehberi arasında veya doğrudan turist rehberi ile turist/turistler arasında hizmet vermeye başlamadan önce yapılır.
• Sözleşmede, turist rehberinin ruhsatname ve oda sicil numaraları ile acentenin isminin, acente belge ve vergi numarasının, tebligat adreslerinin, sözleşme konusu turun çalışma dilinin, tur güzergâhının, grup milliyeti ve gruptaki turist sayısının; tur programı ile taban ücret tarifesinde ilan edilen ücrete uygun olarak hesap edilen toplam ücretin, düzenleme tarihinin ve tarafların ıslak imzalarının bulunması, kamu yararına yapılacak turlarda sözleşmenin acente kısmına ilgili kamu kurumunun bilgilerinin yazılı ve yetkili imzasının olması zorunludur.
• 4857 sayılı Kanun kapsamında yapılan belirli veya belirsiz süreli sözleşmelerde ise, turist rehberinin ruhsatname ve oda sicil numaraları ile acentenin isim, acente belge ve vergi numarasının, tebligat adreslerinin ve taban ücret tarifesine uygun olarak belirlenen aylık ücretin ve çalışma saatlerinin gösterilmesi zorunludur.

EPDK, enerji şirketleri için sermaye yeterliklerini yükseltti.

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ülkemizde 4 ayrı sektörü ayrı kanunlarla regüle etmektedir. Bu alanda firmaların lisanslanması, denetimi ve sektörel düzenlemelerinin yapılmasından sorumludur.
• 5 ayrı Kanunla elektrik, doğal gaz, petrol ve LPG'nin; yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine tabi faaliyet gösterilebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasasının oluşturulmasını ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanmasını amaçlamaktadır.
• Kurul tarafından yayımlanan kararın tamamına linkten ulaşabilirsiniz.
• Bu firmaların zorunlu olarak artırılan asgari sermayeye ilişkin YMM onaylı raporların 1 Haziran 2026’dan önce Kurula sunulması gerekmektedir.

ÖNEMLİ YARGI KARARLARI

Anayasa Mahkemesi döviz bürolarına yönelik getirilen lisans ödemesi hükmünü İptal etti.

• İptale konu madde düzenlemesi italik olarak, iptal edilen cümle ise koyu olarak şu şekildedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı; bu Kanuna dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik, tebliğ ve diğer genel ve düzenleyici işlemler uyarınca başvurusu alınacak, düzenlenecek veya onaylanacak her türlü izin veya belge ile Bakanlık tarafından geliştirilen bilgi sistemlerinin sistem kullanıcılarına sunumu kapsamında, her bir başvuru, izin, belge veya sistem sunumu için bir mali yıl içerisinde altı milyon Türk lirasını geçmemek üzere yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ücret almaya yetkilidir.”
• Kararın önemli gerekçesi iki başlıkta özetlenebilir. Birincisi sadece üst limit konulması ikincisi de mülkiyet hakkı ve teşebbüs özgürlüğünün sınırlanma koşullarıdır.
  • 29- Buna göre vergilendirmenin temel ögelerinden olan vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin matrah ve oranlarının kanunla belirlenmesi zorunluluğu karşısında ücret konusunu oluşturan izin veya hizmetler için alınabilecek ücret miktarının her bir izin veya hizmet için -nispi oranda veya maktu tutar üzerinden- açık bir şekilde belirlenmesi gerektiği hâlde bu konuda yalnızca bir üst sınırın öngörülmesi kuralı kanunilik unsurundan yoksun bırakmaktadır.
  • 30- Bu itibarla kural kapsamında bir mali yıl içinde altı milyon Türk lirasını geçmemek üzere… Bakanlığa yetki verilmesini öngören kuralın mülkiyet hakkının ve teşebbüs özgürlüğünün kanunla sınırlanması şartını karşılamadığı gibi verginin kanuniliği ve yasama yetkisinin devredilmezliği ilkeleriyle de bağdaşmamaktadır.
  • İptal kararı 9 ay sonra yürürlüğe girecek olup Kararın tamamına ulaşmak için tıklayınız.

Anayasa Mahkemesi bireysel başvurulara ilişkin önemli kararlar vermeye devam etmektedir.

• Mahkeme TCDD Vakfı’nın başvurusu üzerine önemli bir karar vermiştir.
• Konu 2012 ve 2014 yıllarına ilişkin ihtirazı kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinin kaldırılması ve ödenen vergilerin iadesi talebiyle açılan davalarda önceki içtihat ile çelişkili karar verilmesi nedeniyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir. Yüksek Mahkeme tarafından yeniden yargılama kararı verilmiştir.

Sevgi & Saygılarımızla,

Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy