MENU
Mali müşavirlik mesleği çoğu zaman rakamlar, tablolar ve belgeler arasında geçen teknik bir alan gibi görünse de, gerçekte çok daha kapsamlı ve stratejik bir sorumluluğu da beraberinde taşır. Meslek mensupları yalnızca finansal kayıtları tutmakla kalmaz, aynı zamanda finansal sistemin şeffaflığı ve güvenilirliğinin korunmasında da kritik bir rol üstlenirler.
Bu noktada, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından yapılan düzenlemeler büyük önem taşımaktadır. Bu düzenlemelerin başında gelen “Şüpheli İşlem Bildirimi” yükümlülüğü, meslek mensuplarının karşılaştıkları olağan dışı işlemleri yetkili makamlara bildirmelerini öngörmektedir. Kulağa resmi ve teknik bir süreç gibi gelse de, bu bildirimlerin temel amacı; suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesine katkı sağlamaktır.
Şüpheli İşlem Bildirimi yükümlülüğü ilk kez 2006 yılında yürürlüğe girmiştir. Aynı yıl, yükümlülere bu kapsamda bildirimde bulunma zorunluluğu getirilmiştir. 2008 yılında yayımlanan “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik” ile bildirim süreçleri daha ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
MASAK, uygulamanın etkinliğini artırmak amacıyla farklı sektörlere özel Şüpheli İşlem Bildirim Rehberleri yayımlayarak sürecin standartlarını belirlemektedir. Bu kapsamda, 16 Haziran 2025 tarihinde ilk kez bağımsız çalışan serbest muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirler (YMM) için özel olarak hazırlanmış Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi yayımlanmıştır.
Son olarak, 11 Eylül 2025 tarihinde MASAK tarafından rehberlerin güncellendiğine dair bir duyuru yapılmıştır. Güncellenen rehber, meslek mensuplarının şüpheli işlemleri nasıl tespit edeceklerini ve hangi usullerle bildirimde bulunacaklarını detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Bildirimlerin elektronik ortamda yapılması esas alınmış, form doldurma süreçlerine ilişkin açıklamalara da rehberde yer verilmiştir.
Şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü kapsamında yapılacak bildirimler aşağıdaki esaslara göre gerçekleştirilmelidir:
Şüpheli işlem bildirimi formu, sistematik ve detaylı bir şekilde aşağıdaki bölümlerden oluşur:
Bu form, adeta bir olay senaryosunu kurgular gibi yapılandırılmıştır: “Kim?”, “Ne zaman?”, “Nerede?”, “Ne oldu?”, “Hangi işlem şüpheli?” ve “Şüphe hangi kategoriye giriyor?” sorularına net ve belgelenebilir yanıtlar verilmelidir.
Bildirim formu doldurulurken aşağıdaki unsurlara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir:
MASAK, bildirimlerde kullanılabilecek şüpheli işlem tiplerine rehberlerinde yer vermektedir. Bu tipler, yükümlülerin değerlendirme sürecinde yol gösterici niteliktedir.
Örnek Şüpheli İşlem Tipleri
A. Müşteri Profiline İlişkin Şüpheli İşlem Göstergeleri
B. Müşteri Profiline İlişkin Şüpheli İşlem Göstergeleri
MASAK bu göstergelerle adeta meslek mensuplarına bir "erken uyarı sistemi" sunmaktadır. Amaç, işlemlerde potansiyel risklerin önceden fark edilmesini sağlamak ve suç gelirlerinin finansal sisteme dâhil olmasını engellemektir.
Son yıllarda, özellikle mali müşavirler açısından şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğünün pratikteki uygulanabilirliği konusunda çeşitli tartışmalar gündeme gelmiştir. Kâğıt üzerinde net ve gerekli bir düzenleme gibi görünmekle birlikte, günlük mesleki uygulamalarda bazı soru işaretleri doğmaktadır:
Bu noktada belki de en sağlıklı yaklaşım; mali müşavirleri, müşterilerini ihbar eden değil, onları bilinçlendiren, yönlendiren ve uyaran bir rol içerisinde konumlandırmaktır. Bu sayede hem finansal sistemin şeffaflığı sağlanabilir hem de meslek mensuplarının etik ve profesyonel sınırları korunmuş olur.
Saygılarımızla,
Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy
