MENU
Yaklaşık altı aydır beklenen yeni teşvik paketiyle ilgili Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı. 2030 yılına kadar geçerli olacak bu yeni sistemin bileşenleri ile her bir bileşen için öngörülen tutar ve oranlar netlik kazandı. Paketin arka planına dair analizleri Sanayi Bakanı’nın yaptığı sunumlar ve konuşmalar ile uzmanlar tarafından hazırlanan detaylı raporlardan takip edilebiliyoruz.
Önce kısa bir giriş yapıp mevzuatın temel başlıklarına bakalım. Ardından teşvik sisteminin sonuçlarını ve fayda-maliyet dengesini değerlendirelim.
Ülkemizde yarım asrı aşkın süredir, farklı kurumlar tarafından çıkarılan çok sayıda teşvik, indirim, muafiyet ve istisna uygulaması yürürlükte. Zamanla bu uygulamalar o kadar çeşitlendi ve arttı ki, koordinasyonun sağlanması, verimliliğin artırılması ve sonuçların ölçülebilmesi için yeni birimlerin kurulması gerekti.
Yeni sistemde en dikkat çeken nokta, teknoloji odaklılık ve hedef sektörlere verilen öncelik. Artık genel teşvikler kaldırılıyor. Yani, her yatırıma bir şekilde destek veren yapıdan, orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünleri ile öncelikli ve hedeflenen alanlara odaklanan bir modele geçiliyor. Yatırım indirimi olarak bilinen indirimli kurumlar vergisi uygulamasında ise, hem yatırıma katkı oranlarında hem de vergi indirimi oranlarında bir miktar düşüş söz konusu.
Önceki uygulamalardan gelen oto kontrol mekanizmalarının büyük ölçüde korunduğunu görüyoruz. Yatırımcılara bazı raporlama yükümlülükleri de getirilmiş. Denetim, taşınma, belge revizyonu, yatırımın tamamlanması, sabit kıymetlerin veya yatırımın satışı, devri ya da kiralanması, yatırım yeri değişikliği, alt bölge desteğinden yararlanma, yatırım yeri tahsisi ve sağlanacak destekler gibi başlıklar ise önceki kararnamede olduğu gibi yine ayrıntılı şekilde düzenlenmiş.
Yeni Teşvik Sistemine ilişkin Sayın Bakan’ın açıklamaları şöyle. Oradan gidelim.
Türkiye Yüzyılı hedefleri doğrultusunda hayata geçirilen yeni teşvik sistemiyle; yatırımları hızlandırmak üzere finansman destekleri sağlanacağını belirten Bakan Kacır, şunları söylemiş:
Yatırım iştahı artacak: Yatırım kredilerinde 11,5 ila 18,4 puan faiz/kâr payı desteği ile yatırım tutarının yüzde 20’sine ve 240 milyon TL’ye varan teşvikler sunacağız. Yatırımcının finansman yükü azalacak, yatırım iştahı artacak. Yeni Teşvik Sistemi daha seçici ve odaklı olacak. En güçlü destekleri, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi programında sunacağız.
Dijital ve yeşil dönüşüm: Teknolojik Hamle kapsamındaki yüksek katma değerli yatırımlara, Yerel Kalkınma Hamlesiyle her şehre özgü 4 yatırım konusuna ve Stratejik Hamle ile belirlenen dış ticaret dengesini iyileştirici yatırımlar ile dijital ve yeşil dönüşüm yatırımlarına ayrıştırıcı teşvikler verilecektir. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesindeki yatırımlar için öz kaynakla gerçekleştirilecek makine alımlarına, makine bedelinin yüzde 25’ine, yatırım tutarının yüzde 15’ine ve 240 milyon TL’ye kadar nakdi destek sunulacak.
Vergi indirimi: Yeni Teşvik Sisteminde, yatırıma katkı olarak sunduğumuz Kurumlar Vergisi indirimi, %20 ila %50 düzeyinde olacak. Güncellediğimiz Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi doğrultusunda istihdam teşviklerini 6 bölgede kademeli olarak uygulayacağız. İstihdam teşviklerini daha yüksek limitlerde ve daha uzun sürelerde sunacağız.
İstihdam teşvikleri: 6. Bölge illeri, depremden çok yoğun etkilenen 65 ilçe ve Cazibe Merkezleri programındaki iller en yoğun istihdam teşviklerinden yararlanan yerler olacak. Buralardaki OSB’lerde çalışanların SGK primi işveren paylarını 14 yıl, çalışan paylarını 10 yıl Devlet karşılayacak. İl merkezlerinden ciddi düzeyde daha az gelişmiş olan 289 ilçeye bir ileri bölge teşviki sunularak, kalkınma ve refahı tüm ülkeye daha hızlı yayılmasına çalışılacak.
Hedef sektörler: Kapasite fazlası olan sektörlerde verimli olmayacak yatırımları teşvik sisteminden çıkardık. Teşvik sisteminde destekleyeceğimiz yatırımları Hedef Sektörler başlığında adresledik. Programlarda tanımlanmamış sektörler yönelik yatırımları artık teşvik etmeyeceğiz. Genel Teşvik Sistemini sonlandırdık. Böylelikle teşvik sistemine dahil etmediğimiz sektörlere ve ürünlere yönelik yatırımlarda kullanılan makine ve teçhizatın gümrük vergisi muafiyetini kaldırdık. Yerli makine üreticilerimizi koruduk.
Kalkınma hamlesi: Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamındaki yatırımlara OSB’lerde oluşturduğumuz rezerv alanlarda, uygun koşullarda yer tahsis edileceğiz. Birinci bölgedeki makinelerin, 4., 5. ve 6. bölgeye taşınması ile gerçekleşen yatırımlar için taşındıkları bölgedeki istihdam teşviklerini uygulayacağız. Böylelikle sanayi tesislerinin özellikle Marmara Bölgesinden, Anadolu şehirlerine taşınmasını sağlayacağız.
Planlı sanayileşme: OSB’lerde ve Endüstri Bölgelerinde gerçekleşen yatırımlara bir üst bölge illerinde uyguladığımız -daha ileri- teşvikleri sunarak planlı sanayileşmeyi destekleyeceğiz. Yeni Yatırım Teşvik Sistemi 2030 yılı sonuna dek sürecek.
Kararın detaylarını ve teşvik sistemine ilişkin fayda maliyet analizini ise önümüzdeki günlerde sizlerle paylaşıyor olacağız.
Sorularınız için bize her zaman ulaşabilirsiniz.
Sevgi & Saygılarımızla,
Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy
