Abone Ol EN

2024-61 / Türkiye’deki Tüm Taşıtlar Tanıma Sistemine Geçecek

Maliye’nin elinde muazzam teknolojik imkanlar var. Kanun’la verilen yetkiyle Gelir İdaresi aldığınız dahi nefesi izleyebilir. Çok zor değil ama şimdilik gerek yok. Çünkü oksijen vergiye tabi değil.

 

Ama, üzerinde yüksek vergi yükü olan (KDV, ÖTV vb) bazı mallar için özel ürün takip, izleme, kayıt vb bandrol sistemleri ile hem vergi güvenliği sağlanıyor hem de belge düzeni takip ediliyor. Sigara, tütün mamulleri ve alkolü ürünler gibi akaryakıt tüketimi de yakından takipte. En son bazı akaryakıt satışlarında anında fatura düzenleme zorunluluğu gelmişti. Şimdi de büyük araç filosu olan şirketlerin aşina oldukları taşıt tanıma sistemleri kademeleri olarak ülke çapına yayılıyor, biraz da kanun kuvvetiyle. İşletmelerin çoğunlukla tüketim takip, araç takip, hız ve güzergah gibi belli sebeplerle tercih ettikleri bu tür çözümler Devlet açısından da belge düzeni, ÖTV ve KDV gibi önemli vergilerin tahsili, faturaların doğru şekilde plakaya ve işletmeye kesilmesi gibi faydalar sağlıyor.  

 

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi; istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin elle girişi önlenerek, otomatik olarak aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. Sistemin genel amacı, akaryakıt piyasasındaki rekabet eşitliğini sağlamak ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele etmektir. Bu durum, ilk etapta, işletmelerde aktife kayıtlı 8.200.000 aracı kapsamakta olup, 2025 3. Çeyrek itibari ile Türkiye’de tescil edilmiş 30 milyon araç sahibini, akaryakıt işletmecilerini ve dağıtım şirketlerini ilgilendiriyor.

 

Bu konuda son iki yıl içinde Maliye tarafından iki düzenleme yapıldı. Birincisi olan 05.10.2023 tarihli Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne göre;

 

  • Akaryakıt istasyonlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kurulması zorunlu hale getirildi.
  • Akaryakıt satışlarında plaka bilgilerinin, yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak gönderilmesine ilişkin teknik özellikler belirlendi.
  • Sistemin uygulamaları, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilen firmalar aracılığıyla mükelleflerin ve nihai tüketicilerin kullanımına sunulacak.

 

Bu tebliğde yer alan kurallar;

 

  • Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara, 31 Aralık 2024 tarihine kadar TTB (Taşıt Tanıma Birimi) takılması zorunlu kılındı.
  • Darphane tarafından üretilen TTB’ler, taşıtların yakıt depo girişi üzerine taktırılacak.
  • Akaryakıt istasyonlarında, akaryakıt pompa tabancalarına TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı) takılması zorunluluğu getirildi.
  • Akaryakıt satışlarında, taşıtın plakasına ilişkin bilgiler YN Pompa ÖKC’ye otomatik olarak iletilecek. ÖKC fişi, detayları ynokc.gib.gov.tr adresinde yayımlanacak teknik kılavuzla belirlenecek.
  • TTB takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, Tebliğ kapsamında düzenlenmeyen belgeler, Vergi Usul Kanunu'nun 227'nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak.
  • Akaryakıt istasyonu işleten mükellefler, bu Tebliğde belirlenen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kapsamında taktırılması zorunlu TTO’ların tatbiki ve YN Pompa ÖKC bağlantısının yapılması için gerekli her türlü desteği yetkili firmalara vermek ve gerekli çalışma ortamını sağlamak zorundadır.
  • Tebliğde belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket eden veya belirlenen sürelerde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında, Vergi Usul Kanunu'nun ilgili ceza hükümleri uygulanacaktır.

 

Daha sonra Resmî Gazete’de yayımlanan ikinci bir tebliğ ile değişiklik yapılarak bu konuda kapsam genişletildi. Özet olarak değişenlere bakarsak,

 

  • Öncelikle, TTB taktırma zorunluluğu ile akaryakıt istasyonlarındaki en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatları üzerine 31 Aralık 2024’e kadar TTO taktırılması zorunluluğu kapsamında bir değişiklik yapılmadı.
  • Fakat 01/07/2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilen 06/06/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlara, kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde TTB taktırmak zorunlu hale getirildi.
  • Ayrıca, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1)’nin 6. maddesinin birinci fıkrasında yer almayan, Taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlara ise, 30 Haziran 2025 tarihine kadar takılması zorunlu tutuldu.
  • Bunun yanında kapsam dışında kalan taşıtlar da bulunmaktadır. 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun ilgili maddesinde belirtildiği gibi belirtilen genel bütçeye dâhil daireler, özel bütçeli idareler, mahalli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlara ait taşıtlar bu zorunluluk kapsamına girmemektedir.
  • Muafiyet kapsamında yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları, uluslararası kuruluşlar ve bu kuruluşların diplomatik haklara sahip mensuplarına ait taşıtlar da bu zorunluluk kapsamına girmemektedir.
  • Birinci fıkra uyarınca zorunluluk kapsamında olmayan taşıtlara da ihtiyari olarak TTB taktırılabilecektir.
  • TTB montajı ve sökme işlemi sadece Darphane tarafından yetkilendirilen firmalar tarafından gerçekleştirilecektir. Taşıtların yakıt depo girişi üzerine Darphane tarafından üretilerek taktırılacak ve bu süreçler Darphane tarafından belirlenecektir.
  • UTTS web sitesinden UTTS nedir, nasıl çalışır, bu sisteme kimleri ilgilendiriyor, montaj işlemi ayrıntıları vb. diğer detaylara ulaşabilirsiniz. Yetkili taşıt montaj firması için ve yetkili istasyon montaj firması için başvurular web sitesinden yapılmaktadır.

 

Ayrıca, 531 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği 1 Ocak 2022 itibarıyla yürürlüğe girmişti. Bahse konu olan tebliğe göre fatura düzenleme süreci, özellikle akaryakıt ve LPG ticareti yapan mükellefler için belirli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.

 

Faturanın düzenlenmesi akaryakıt ve LPG teslim anında gerçekleşecektir. Akaryakıt ve LPG teslimlerinde fatura düzenleme süresinin yanında belirli ürünler için özel etiket ve işaret kullanma zorunluluğu ve teminat düzenlemesi de bu tebliğin içeriğinde yer almaktadır. Geç düzenlenen faturalar, hiç düzenlenmemiş sayılacak ve ceza uygulanacaktır. Bu konuyla ilgili içeriğe daha önce kaleme aldığımız blog yazısından ulaşabilirsiniz.

 

Sevgi & Saygılarımızla,

Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy

 

 




PDF İndir