Yeminli mali müşavirlik saygın bir meslektir. Hizmet verdiği şirketlerin mali düzeninin doğruluğu ve intizamından sorumlu olan, muhasebe defterlerinin tutulması dışında mali müşavirlerin sahip olduğu tüm yetki ve sorumlulukları taşıyan meslek erbabı kişilerdir.

Yeminli mali müşavirler, defter tutma haricinde mali müşavirlerin yaptığı tüm işleri yapabilirler. YMM’lerin defter tutması yasaktır. Aksi takdirde çıkar çatışması olma ihtimali yüksek olur. Ayrıca, yeminli mali müşavirlerin tam tasdik yetkisi de bulunur. Tam tasdik, bir işletmenin muhasebe kayıtlarının, bu kayıtlara dair belgelerin, mali tablolarının ve beyannamelerinin kanunlar ile muhasebe ilkelerine uygunluğunu denetlemek ve onaylamaktır. Yeminli mali müşavirler, yemin ederek kendilerine verilen bu yetkiyi bu görevi kamu iradesi adına layığıyla yerine getireceklerini beyan ederler. Bu çerçevede YMM’lerin görevleri şunlardır:
▪ Beyannameleri kontrol etmek,
▪ Tahkim ve bilirkişilik yapmak,
▪ Vergi tasdik ve uyum çalışması yapmak,
▪ Altyapı desteği vermek,
▪ Denetim yapmak

Yeminli mali müşavirler, tam tasdik işlerini mükellefleriyle yaptıkları sözleşmelere istinaden yerine getirir. Bir yeminli mali müşavirle tam tasdik sözleşmeniz varsa, vergi incelemesi konusunda avantajlısınız demektir. Çünkü, YMM’ler tam tasdik işini vergi idaresi adına icra eder. Bu sebeple, tasdik ettikleri beyanname ve mali tablolar, vergi inceleme memurları tarafından incelenmiş sayılır. Kısacası, özel bir durum olmadıkça, işletmenize vergi incelemesi gelme olasılığı oldukça düşüktür. Ayrıca, vergi iadesi veya yatırım indirimi gibi konularda da daha kolay yol alırsınız.

Şirket sahip ve yöneticilerinin bir yeminli mali müşavirle çalışmayı bir prestij olarak değerlendirdiği de görülmektedir. Mesleğe ve meslektaşlara duyulan bu güven; özel uzmanlık derecesindeki bilgi, engin bir tecrübe ve etik değerlere bağlılık ile sağlanmaktadır. Bu güveni sağlamak tüm meslek mensuplarımızın görevidir.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik giriş sınavını 60 ve üzeri puan alarak kazanan meslek erbapları 3 yıllık bir stajın ardından yeterlilik sınavına girerek Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ünvanını alarak mesleğe başlar. 10 yıllık süre boyunca SMMM olarak görev yaptıktan sonra YMM yeterlilik sınavına girdikten sonra başarılı olduğu taktirde yemin ederek YMM görevine başlamaya hak kazanırlar.

Evet, YMM’ler Asliye Ticaret Mahkemesi huzurunda 3568 Sayılı Kanun’a dayanarak aşağıdaki şekilde yemin ederek göreve başlamaktadırlar: “Yeminli Mali Müşavirlik mesleğinin bir kamu hizmeti olduğunu bilerek Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına, mesleki kurallara ve meslek ahlakına uyacağıma, mesleğimi tam bir bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yerine getireceğime, üzerime aldığım işleri dikkat ve özenle yapacağıma, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.”  

a) En az 10 yıl serbest muhasebeci mali müşavirlik yapmış olmalı.
b) YMM'lik sınavını vermiş olmalı.
c) YMM ruhsatını almış olmalı. 

YMM'lik sınavı Türkiye Serbest Muhasebeci ve Yeminli  Mali Müşavirler Odalar Birliği tarafından yazılı olarak yapılır. Maliye Bakanlığı bu sınavın adil, tarafsız ve mevzuatına uygun bir şekilde yapılması için gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.
Sınav komisyonu biri başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Sınav komisyonu başkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, biri Yükseköğretim Kurulunca önerilecek iki aday arasından, ikisi ise Türkiye Serbest Muhasebeci ve Yeminli  Mali Müşavirler Odalar Birliğince  önerilecek dört aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilir. 

Bağımsız denetim, işletmelerin finansal tablolarının, yıllık faaliyet raporunun önceden belirlenmiş standartlara uygunluğu ve doğruluğunun güvenilir kaynaklara dayanılarak yetkili bağımsız denetim kuruluşu/denetçiler tarafından değerlendirilmesi ve rapora bağlanması sürecidir.
Bağımsız denetime ilişkin yasal düzenlemeler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 397 ila 406’ncı maddelerinde düzenlenmiştir. 

YMM’ler tarafından yürütülen tam tasdik hizmeti ile ‘bağımsız denetim’ hizmetinin konusu, amacı ve kapsamı farklı olup, bu iki denetim birbirine rakip veya alternatif değildir. Banka ve kamu şirketleri hariç tutulursa beyan edilen kurumlar vergisinin yaklaşık yarısı YMM’ler tarafından denetlenmekte, iade edilen KDV’nin ise yaklaşık %45 yeminli mali müşavirlerce düzenlenen tasdik raporları ile gerçekleşmektedir. Zorunlu olmadığı halde orta ve büyük ölçekteki 30 binden fazla gelir/kurumlar vergisi mükellefine tam tasdik hizmeti verilmektedir. Bağımsız denetim kapsamındaki şirket sayısının yaklaşık 10 bin olduğu göz önüne alınırsa bu sayı küçümsenemeyecek kadar fazladır. Yeminli Mali Müşavirlik denetimindeki şirketlerin bağımsız denetime uygun ve hazır hale getirildiği hususunu da belirtmekte fayda vardır.

Denetçi, bağımsız denetim yapmak üzere, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen kişiler ve/veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketi olabilir.

Bağımsız denetimin konusu ve kapsamı Ticaret Kanununda aşağıdaki şekilde belirtilmiştir;
Şirketin ve topluluğun finansal tabloları ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun denetimi;
– Envanterin, muhasebenin ve Türkiye Denetim Standartlarının öngördüğü ölçüde iç denetimin,
– Riskin erken saptanması raporunun
– Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun denetimidir.
Bu denetim, Türkiye Muhasebe Standartlarına, kanuna ve esas sözleşmenin finansal tablolara ilişkin hükümlerine uyulup uyulmadığının incelenmesini de kapsar. Denetleme, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun belirlediği esaslar bağlamında, denetçilik mesleğinin gerekleriyle etiğine uygun bir şekilde ve özenle gerçekleştirilir. Denetleme, şirketin ve topluluğun, mal varlıksal ve finansal durumunun dürüst resim ilkesine uygun olarak yansıtılıp yansıtılmadığını, yansıtılmamışsa sebeplerini, dürüstçe belirtecek şekilde yapılır.
Denetim; – Şirketin finansal tablolarının ve 397’nci maddenin birinci fıkrası ve 402’nci maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun,
– Topluluğun konsolide finansal tablolarının ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun,
denetçinin denetleme sırasında elde ettiği bilgilerle uyum içinde olup olmadığını belirtip açıklayacak şekilde yapılır.

Bağımsız denetim faaliyetlerini yürütecek denetçi şirket genel kurulunca seçilir. Topluluk denetçisi ise ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Denetçi seçildikten sonra yönetim kurulu, bağımsız denetim görevinin kime verildiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder.

Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 30’uncu maddesine göre TTK’nun 409. maddesi uyarınca yapılan bağımsız denetimlerde bağımsız denetim raporunun, denetimi yapılan finansal tabloların ait olduğu hesap dönemine ilişkin olağan genel kurul toplantısından en az 20 gün önce ve her durumda Kanunla belirlenen, genel kurul toplantıları için verilen azami sürenin sonuna kadar işletmenin yönetim organına teslim edilmesi gerekmektedir. Dolayısı ile şirketler genel kurullarını mart ayında yapmak zorunda olduklarından denetçilerin bağımsız denetim raporlarını en geç mart ayının 10’uncu günü teslim etmeleri gerekmektedir. 

Denetlenmesi gerektiği halde denetlenmemiş olan finansal tablolar ve yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş sayılmaktadır. Düzenlenmemiş sayılan finansal tabloların ve yıllık faaliyet raporunun şirket genel kurulunda görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası mümkün değildir.
Düzenlenmemiş sayılan finansal tablolara istinaden şirket kar dağıtamaz, sermaye artıramaz veya azaltamaz. Çünkü şirketin karının ve sermayesinin yer aldığı finansal tabloların doğruluğu bağımsız denetim raporuyla belirlenmediği için söz konusu tablolar hiç düzenlenmemiş sayılmaktadır.
Bağımsız denetimden geçmeyen finansal tablolara dayanarak banka ve benzeri kuruluşlar şirkete finansman sağlayamaz.
Bağımsız denetim yaptırılmamasından ötürü şirketin uğramış olduğu zararlardan denetim yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur.