TAXIA Kişisel Rıza Formu

2024-26 / Nisan İkinci Yarı Mali / Vergisel Gelişmeler

Nisan ayında kurumlar vergisi beyannameleri ile dernek bildirimleri, yabancı sermayeli firmaların vermesi gereken özel bildirimler, sanayiciler için “işletme bildirimi” bu ayın önemli bildirim ve beyan gündemi.

Maliye’nin KDV oran değişikliği sonrasında, oranları farklı uygulayan işletmeler için açıkladığı Tebliğ Taslağı da ses getirdi. Detaylar vergi bölümünde.

Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile teknopark şirketlerinin ayırması gereken %3 fon zorunluluğu da Nisan ayında muhasebe kaydı ve yıl sonuna kadar fon alınması açısından önemli bir gündem. Bu uygulama girişimcilik dünyası için tasarımı ve sonuçlarını merakla takip ettiğimiz bir alan.

Bir gündem de Yüksek Mahkemeden. Bu ay içinde Kadir Özkaya’nın başkan seçildiği Anayasa Mahkemesi’nin deprem sonrası gelen Ek Vergiyi Anayasa’ya aykırı bulmadığını da söyleyelim. Kararın bu şekilde çıkması beklendiği için şaşırtıcı olmadı.

VERGİ

Uluslararası Vergi Gündemi Hız Kesmiyor.

• Ülkemizde 90 bine yakın uluslararası şirket var. 200 milyar USD civarında bir yatırım stoğundan bahsediyoruz. Giderek artan bir yurt dışına yatırım ilgisi de var. Bu yıl yürürlüğe girecek anlaşmalarla küresel asgari kurumlar vergisi, Türkiye’nin dünyaya açılan kapısı olan Hollanda ile olan mevcut anlaşma, Rusya krizinden dolayı yeni açılımlar, ülkelerin iç gündemleri, OECD ve diğer uluslararası kuruluşların mali gündemlerini sizin için özetledik.
• 3 ayda bir hazırlanan bu çalışmayı ilgisi olan tüm meslektaşlarımızın dikkatine sunarız.

KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı Hazırlanmıştır.

• İlgili Tebliğ taslağı yiyecek ve içecek hizmeti sunan yerlerde KDV oran uygulamasında yaşanan tereddütleri giderecek açıklamalar yapılmaktadır. Mevcut durumda uygulanan KDV oranlarında (%1, %10 ve %20) herhangi bir artış yapılmamıştır.
• Tebliğ taslağı bazı basın ve yayın organları tarafından KDV oran değişikliği gibi algılandı ve gündemde “restoranlarda KDV oranları arttırıldı” olarak yer aldı, GİB yanlış anlaşılmaya ilişkin basın açıklaması yayımladı. Özetle söylemek gerekirse bazı işletmeler oran farklılığını kötüye kullanıyor gibi görünüyor.

Kurumlar Vergisi Beyan Rehberi GİB tarafından yayımlanmıştır.

• Rehberde kurumlar vergisinin konusu ve mükellefleri, muafiyet ve istisnalar,
• Kurum kazancının tespitinde yapılan indirim ve giderler, zarar mahsubu,
• Mahsup ve iadeler ile uyumlu mükelleflere yapılan %5 indirim,
• Verginin oranı, geçici verginin beyanı ve ödemesi,
• Kurumlar vergisinin beyanı ve ödemesi ile
• Kurumlar vergisi beyanına ilişkin örnekler yer almaktadır.

Kurumlar Vergisi Beyannamelerinizi verirken güncel özelgelere göz atmayı ihmal etmeyin.

GİB tarafından Kooperatif Vergi Rehberi yayımlanmıştır.

Söz konusu Rehberde;

• Kooperatifin tanımı, özellikleri ve türleri, başlıca vergisel yükümlülükleri,
• Kooperatiflerin kurumlar vergisi mükellefiyeti,
• Kooperatiflere tanınan kurumlar vergisi kanununda yer alan muafiyet ve istisnalar,
• Katma değer vergisi mükellefiyeti, katma değer vergisi kanununda yer alan istisnalar,
• Kooperatifler için gelir vergisi kanununda yer alan düzenlemeler ile
• Kooperatifler için diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler,

gibi konularda genel bilgilere yer verilmiştir.

İki Taraflı Peşin Fiyatlandırma Anlaşması imzalanmıştır.

• GİB tarafından yapılan duyuruya göre bu anlaşmalar 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesi gereğince imzalanmaktadır.
• Bu anlaşmaların içeriği ve Taxia Transfer Fiyatlandırması uzmanları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin detaylara web sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

2024/1 Yeniden Değerleme Oranı %7,55

• 29 Mart 2024 tarih ve 65 sayılı Kurumlar Vergisi Sirküleri ile; 2024 yılı birinci geçici vergi döneminde uygulanacak yeniden değerleme oranı % 7,55 olarak tespit edilmiştir.
• Söz konusu Sirkülere ulaşmak için tıklayınız.

SGK & İSTİHDAM

Şubat ayı Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %8,7 seviyesinde gerçekleşti.

• Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre 109 bin kişi azalarak 3 milyon 78 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puan azalarak %8,7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %7,3 iken kadınlarda %11,3 olarak tahmin edildi.

TEŞVİK & AR-GE

%3 Fon Ayırmayı Unutmayınız!

• Konuyla ilgili tüm detaylar Taxia Blog’da.
• Farklı yatırım tercihleri ve risk iştahlarına göre alternatifler için bize başvurabilirsiniz. Sizleri tanıdığımız ve bildiğimiz fonlara yönlendirmek isteriz.

Cumhurbaşkanı Kararıyla 2 yatırım için proje bazlı süper teşvik belgesi verilmiştir.

• Anılan Kararlar 20 Nisan 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
• Ülkemizde verilen farklı teşvik türlerini incelemek ve sorularınız için Teşvik Bültenimizi inceleyebilirsiniz.
• Süper teşvik olarak bilinen bu teşvik türünün detayları için uzman yazılarımızı okuyabilir, detaylar için bize ulaşabilirsiniz.

Yabancı sermayeli şirketlerin Mayıs ayı içinde bildirim vermeleri gerekiyor.

• Konuyla ilgili olarak tüm detaylar Taxia Blog’da yer almaktadır.

• Özetle kapsama giren şirket ve şubeler, faaliyetlerine ilişkin Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sisteminde (E-TUYS) yer alan Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Faaliyet Bilgi Formundaki alanları yıllık bazda ve her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.
• Aynı zamanda Türkiye’de faaliyette bulunan “irtibat ofisleri” de Mayıs ayı içinde bildirimde bulunmak zorundadırlar.

Yabancı sermayeli şirketlerin ayrıca TCMB’ye de bilgi vermesi gerekiyor.

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 43. maddesinin 4. fıkrasında yer alan “…Banka, finansal sistemle ilgili tüm istatistiki bilgiler ile ekonomideki ve ödemeler dengesindeki gelişmelerin izlenmesinde gerekli görülecek diğer istatistiki bilgileri bankalar, diğer mali kurumlar ile kişilerden doğrudan isteme ve toplama yetkisine sahiptir. Kendilerinden bilgi istenilenler, bu bilgileri Bankanın belirleyeceği usul ve esaslara göre doğru olarak vermekle yükümlüdürler.” hükmü gereğince şirketlerden anketin doldurulması beklenmektedir. Bu bilgiler, ilgili 43. maddenin 5. fıkrasında yer alan “gizlilik ilkesi” çerçevesinde değerlendirilecek ve üçüncü kişilere açıklanmayacaktır.
• Yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de yaptıkları doğrudan yatırımlara ilişkin verilerin derlenmesi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından gerçekleştirilen ve katılımın zorunlu olduğu “Yabancı Sermayeli Şirketler Anketi”ne Online Anket Platformu üzerinden ulaşılabilmektedir. Anket platformuna, Vergi Kimlik Numarası (VKN) ve tanımlanan parola ile giriş yapılabilmektedir.

Türkiye’den yurt dışına yapılan yatırımların 10 Mayıs’a kadar Bakanlığa bildirilmesi gerekiyor.

• Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in (Tebliğ No: 2008-32/34) 10’uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince, tüm yurtdışı yatırımların adres ve iletişim bilgilerinin, sektörlerinin, niteliklerinin ve bilanço verilerinin, 10 Mayıs 2024’e kadar ydyanket.ticaret.gov.tr internet adresinde yer alan Ticaret Bakanlığı Yurtdışı Yatırımlar Takip Modülü’ne girilmesi gerekmektedir.
• Ankette yurtdışı yatırımlara ilişkin ödenmiş sermaye, rezervler, geçmiş yıllar kar/zarar ve kar /zarar; ayrıca istihdam edilen yerli ve yabancı personel sayısı, piyasa değeri ile varsa yurtdışı yatırıma ilişkin risk sigortası bilgileri; ayrıca sermayeye nakit olarak eklenen, dağıtılan kardan sermayeye eklenen, dağıtılan kardan rezervlere eklenen meblağlar ile hissedarlara dağıtılan kar, yurtdışı yatırımın Türkiye ile olan ihracat - ithalat rakamları ve cirosu bildirilir.

FİNANS & PARA

BDDK, iki düzenleme Taslağı hazırlamış ve duyurmuştur.

Kalkınma ve Yatırım Bankalarında Mevduat Sayılmayacak Fonlara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Taslağı ile Kalkınma ve Yatırım Bankalarında Kredi Sınırlarına İlişkin Tebliğ Taslağı Hakkında Basın Duyurusu

• 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 60’ıncı maddesinin dördüncü fıkrasının uygulanmasına yönelik hususları düzenleyen 2015/1 sayılı Genelgenin, 2020 yılında yapılan Kanun değişikliği çerçevesinde gözden geçirilmesi suretiyle, kalkınma ve yatırım bankalarının kredi müşterileri, ortakları ve ortaklıklarından sağlayabilecekleri fonlardan mevduat sayılmayacaklara ilişkin hususların düzenlenmesi ve uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesine yönelik olarak “Kalkınma ve Yatırım Bankalarında Mevduat Sayılmayacak Fonlara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Taslağı” (Yönetmelik Taslağı) hazırlanmıştır.
• Ayrıca, kredi kullandırımları bakımından kalkınma ve yatırım bankalarında ana sermaye ve kaldıraç oranına dayalı bir düzenleme çerçevesi oluşturulmasına yönelik “Kalkınma ve Yatırım Bankalarında Kredi Sınırlarına İlişkin Tebliğ Taslağı” hazırlanmıştır. Söz konusu Tebliğ Taslağı ile kalkınma ve yatırım bankalarınca bir gerçek ya da tüzel kişiye veya risk gruplarına kullandırılabilecek kredilere ilişkin sınırların hesaplanmasına, raporlanmasına ve sınır aşımlarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi öngörülmektedir.

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %68,50, aylık %3,16 arttı.

• TÜFE'deki (2003=100) değişim 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %3,16, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,06, bir önceki yılın aynı ayına göre %68,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %57,50 olarak gerçekleşti.

TCMB faizi sabit tuttu. %50 ile devam.

TCMB, KKM Tebliğinde tarihleri revize etmiştir.

• 2024/9 sayılı Tebliğe göre 21/12/2021 tarihli ve 31696 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14)’in 4’üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
• “Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 31/3/2024, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 30/6/2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir.”

TİCARİ DÜZENLEMELER

Gümrük Yönetmeliğinde birtakım değişiklikler yapılmıştır.

• Detaylar için tıklayınız.

Ticaret Bakanlığı enflasyon düzeltmesinin bilançolara etkisi ve dikkate alınacak finansal tablolar hakkında bir Tebliğ Taslağı hazırlamıştır.

• Tebliğ Taslağı hakkında hazırlanan blog yazımızdan detayları takip edebilirsiniz.
• Daha önce yayımlanan Taslakta yapılan revizyona göre SPK yanında BDDK’ya tabi şirketler için de istisna öngörülmüştür.

Sanayi sicil belgesine sahipseniz “işletme cetvelinizi” bildirmeyi unutmayın!

• Sanayi Sicil Belgesi alan işletmeler, ilgili mevzuat gereği, her yıl vermek zorunda oldukları bir yıllık faaliyetlerini gösteren yıllık işletme cetvellerini takvim yılı sonundan itibaren en geç dört ay içinde (30 Nisan tarihi mesai bitimine kadar) bağlı bulundukları Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüklerine elektronik olarak bildirmek zorundadırlar.
• Bu zorunluluğu yerine getirmeyenlere 2023 yılı için “İdari Para Cezası” (8.322,00 TL) uygulanacaktır.
• Sanayici firmaların kurumlar vergisini 1 puan indirimli olarak ödeme imkanları olduğunu da hatırlatalım.

"Organize Sanayi Bölgelerinde Yer Alan Parsellerin Tamamen veya Kısmen Bedelsiz Tahsiline Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" 4 Nisan 2024 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

• Buna göre; “Planlı alanda kendi imkânları ile altyapı inşaatları tamamlanan ve Bakanlık kredisi kullanmamış OSB’ler ile altyapı inşaatları tamamlanan ve kredi borcunu ödemiş olan OSB’lerde müteşebbis heyeti veya genel kurulunca karar alınması halinde, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere, tahsis edilmemiş parsellerin tamamen veya kısmen bedelsiz olarak tahsisi yapılabilir.” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
• Benzer şekilde “Katılımcı, 22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 108 inci maddesi kapsamındaki süre ve yatırım şartları ile bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen asgari istihdam sayısını sağlayarak üretime geçmek zorundadır. Ancak yatırımının yüzde seksenini tamamlamasına karşın üretime geçemeyen katılımcıların talebi üzerine OSB tarafından proje bazında en fazla bir yıla kadar ek süre verilir.” ibaresi kaldırılarak “Katılımcı, 2/2/2019 tarihli ve 30674 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin 58 inci ve 60 ıncı maddeleri kapsamındaki süre ve yatırım şartları ile birinci fıkrada belirtilen asgari istihdam sayısını sağlayarak üretime geçmek zorundadır.” ibaresi eklenmiştir.
• Değişiklik tablosunun detayları için tıklayınız.

KGK bağımsız denetim kriterlerini güncellemiştir.

• 6 Nisan 2024 tarihli Karar ile, genel denetim koşullarından olan çalışan sayısı aynı kalırken ciro ve aktif büyüklükleri iki katına çıkarılmıştır.

• Ayrıca 1 ve 2 sayılı listelerde değişiklikler yapılmıştır.

Söz konusu değişiklikler şirketlerin 1/1/2024 ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

• Herhangi bir özellikli durumu olmayıp genel denetim ölçütlerine tabi olan şirketlerden, yeni ölçütlerden en az ikisinin eşik değerini tek başına veya bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte art arda 2022 ve 2023 hesap dönemlerinde aşanlar 2024 hesap dönemi için bağımsız denetime tabi olacaktır.
• Karar’a ulaşmak için tıklayınız.
• Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararının güncel haline ulaşmak için tıklayınız.
• 2023 başında yapılan değişiklikler ve yeni denetim kriterlerinin BDDK raporlarına etkisini de sizin için kaleme almıştık.

TMS 29 Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama hakkında uygulama rehberinin ve 2023 ve Sonrası Hesap Dönemlerine İlişkin Elektronik Finansal Raporlama (EFR) Tablo Formatlarının Güncellenmesi konusunda çalışmalar tamamlanmış ve KGK sitesinde yayımlanmıştır.

• 2023 ve Sonrası Hesap Dönemlerine İlişkin Elektronik Finansal Raporlama (EFR) Tablo Formatlarının Güncellenmesi için tıklayınız.

Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama hakkında uygulama rehberi güncellenmiş ve KGK sitesinde yayımlanmıştır.

• Uygulama Rehberi güncellemesi için tıklayınız.

DİĞER MEVZUAT

Derneklerin Nisan sonuna kadar beyannamelerini vermeleri gerekiyor.

• Her yıl yapılan beyannameler ile ilgili püf noktalar ve yapılan denetimden en çok karşılaşılan hatalar ve sorunlu alanlarla ilgili uzmanlarımıza başvurabilirsiniz.

e-Beyanname sisteminde muhtelif değişiklikler yapılmıştır.

• Konuyla ilgili blog yazımıza ulaşmak için tıklayınız.

Bireysel Emeklilik Sisteminde Kısmen Ödeme Hakkında Genelge Yayımlandı.

• SEDDK tarafından Yayımlanan genelge, bireysel emeklilik sisteminde kısmen ödemenin şartları, başvuru şekli ve başvuruya ilişkin formlar ile ödeme tutarının hesaplanması konularında düzenlemeler yapmaktadır. İlgili genelgeye ulaşmak için tıklayınız.

Motorlu Araçlar Zorunlu Sigortası Primleri Mayıs Ayında Arttırıldı.

• SEDDK tarafından yayımlanan genelge ile nisan ayında uygulanan prim tutarları mayıs ayı için %3 arttırılmıştır.

KİK, avukatlar aracılığıyla yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının elektronik ortamda yapılması zorunluluğu hakkında duyuru yayımladı!

• İhalelere yönelik başvurular artık Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden e-imza kullanılarak yapılması gerekmektedir.
• 15 Nisan 2023 tarihinden sonra yapılan ihalelere yönelik idarelere ve Kamu İhale Kurumuna yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları bu şekilde elektronik ortamda yapılmalıdır.
• Ancak, pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihaleler ve avukatlar aracılığıyla yapılan başvurular için teknik altyapının tamamlanmasına kadar elden veya posta yoluyla yapılabilir.
• Detaylı bilgi için linke tıklayınız.

ÖNEMLİ YARGI KARARLARI

Anayasa Mahkemesi Ek Verginin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir.

• Konuyla ilgili hazırlanan yazımız linkte yer almaktadır.

Anayasa Mahkemesi Gecekondu Kanunu’nda yıkımın hiçbir karar alınmaksızın yapılabilmesine imkân veren hükmü 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal etmiştir.

• Yeniden gecekondu yapımının önlenmesi
• Madde 18 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimî veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskân edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır.

Anayasa Mahkemesi Limanlardan verilecek pay ile ilgili hükmü iptal etmiştir.

• “Madde 5 –Mevcut ve hususi kanunları ile inşa edilmekte olanlarla bu kanun gereğince ele alınacak tesislerin bakım ve iyi halde bulundurulmaları bunları işleten teşekküllere aittir.
• Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı ile İktisadi Devlet Teşekküllerine ait olanların esaslı tamirleri kendilerine aittir. Belediye ve mahalli idarelere ait olanların esaslı tamirleri Bayındırlık Vekaletince yapılır. Tamirleri Bayındırlık Vekaletince yaptırılacak tesisleri işleten teşekküller devredilmiş ve devredilecek tesislerin devrinden sonra yapılacak esaslı tamir karşılığı olarak her yılın gayrisafi iradından %10 nispetinde bir meblağı Hazineye yatırmaya mecburdurlar.”
• Mahkeme önündeki uyuşmazlık, kendilerine devredilen Lâpseki Feribot İskelesini sırasıyla işleten Lâpseki Belediyesi ve Çanakkale İl Özel İdaresi’nin Kanun’un 5. maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü cümlesinde düzenlenen %10 oranındaki meblağı Hazineye yatırmamalarından kaynaklanmıştır.
• İptal kararı 6 ay sonra yürürlüğe girecektir.

Sevgi & Saygılarımızla,

Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy