TAXIA Kişisel Rıza Formu

2023-97 / Ekim Ay Ortası Mali / Vergisel Gelişmeler

Yoğun bir Ekim ayı yaşıyoruz. Meclis’in açılmasıyla yoğun bir yasama gündemi ile karşı karşıya olacağız. 12. Kalkınma Planı, yeni bütçe hazırlıkları, “Airbnb Kanunu” olarak gündeme gelen Kanun Tasarısı ve uluslararası vergi açısından önemli olan “Çok Taraflı Anlaşma – MLI”.

Açıklanan yeniden değerleme oranı ile hızlanan üçüncü geçici vergi çalışmaları, beklenen enflasyon düzeltmesi Tebliğ Taslağının bir türlü açıklanmaması, firmaların mevcut iktisadi kıymetleri için yeniden değerleme yapma veya enflasyon düzeltmesini bekleme seçenekleri arasında sıkıştığı bir dönemden geçiyoruz.

TBMM tarafından uygun bulunan Nijerya ve Sierra Leone Çifte Vergi Anlaşmaları ile Türkiye’nin anlaşma envanteri giderek büyüyor. Uluslararası vergilemede asgari kurumlar vergisi, artan bilgi değişimi ve uyum konuları büyük ölçekli firmaların önemli gündem maddesi oldu.

Maliye tarafından yayımlanan “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi”, şarj istasyonlarının e-fatura kapsamına alınması ve dijital vergi dairesinin kurulması ise ülkemizde vergide önemli alt başlıklar.

Teşvik tarafında, deprem bölgesine yönelik olarak yapılaşma amacıyla verilecek yardımlar ve krediler ile HAMLE programı kapsamında dikkate alınacak “Öncelikli Ürün Listesi Taslağı” takip edebileceğiniz başlıklar. Ayrıca Hazine tarafından Melek Yatırımcı Ağı kapsamında bir Rehber ve Sıkça Sorulan Sorular yayımlanmıştır.

İklim ve çevre ise artık yönetim kurulları ve CFO’lar için ajandanın baş sırasına oturmak üzere. Sınırda karbon düzenlemesinin 2024’te başlıyor olması firmaları, regülatör kurumları ve global firmaları önlemler almaya ve düzenlemeler yapmaya zorluyor. BDDK, bu kapsamda daha önce yayımladığı rehberler yanında Yeşil Varlık Oranı hakkında bir Tebliğ Taslağını kamuoyu ile paylaştı. Bankaların çevresel sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin finansmanına katkısının ölçümü için belirlenen yeşil varlık oranı ve diğer anahtar performans göstergelerinin hesaplanmasına ve raporlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amaçlanıyor.

Anayasa Mahkemesi vergi konusunda önemli kararlarını yayımlamaya devam ediyor. Ek MTV’nin Anayasaya aykırı bulunmadığını duyurmuştuk. 2020 yılında gündeme gelen “rant vergisi” olarak lanse edilen değer artışının tamamının ödenmesi düzenlemesi de makul ve kabul edilebilir ölçülere uygun olmadığı gerekçesiyle Anayasa’ya aykırı bulundu.

Son olarak bağımsız denetim yaptıran firmaları ve özellikle bağımsız denetçileri ilgilendiren bir kitapçık yayımlandı. KGK tarafından yapılan sürekli gözetim faaliyetlerinde dikkate alınması gereken 5 ana alanla ilgili önemli açıklamalar var.

Önce vergi ile başlayalım, sonra diğer başlıklar.

Tüm güzellikleriyle harika bir Ekim ayı ve keyifli okumalar dileriz. 

VERGİ

2023 üçüncü geçici vergi için yeniden değerleme oranı %34,80 oldu.

• 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri /64 ile yapılan duyuruya göre 2023 yılı üçüncü geçici vergi döneminde uygulanacak yeniden değerleme oranı % 34,80 (yüzde otuzdört virgül seksen) olarak tespit edilmiştir.
• Söz konusu Sirkülere ulaşmak için tıklayınız.

Dünyada maliye ve vergi konusunda önemli gelişmeler olmaktadır.

• OECD, Avrupa Birliği ve gelişmiş ülkelerdeki önemli mali ajandayı takip etmek için 3 ayda bir hazırladığımız bültende tüm detayları bulabilirsiniz.

Son üç aydaki önemli başlıkları ise kısaca aşağıda bulabilirsiniz.

• İspanya – Yabancı çalışanların yurtdışı kaynaklı hisse opsiyonlarının vergilendirilmesi
• Yunanistan – Yabancı şirketlerin Yunanistan’daki şubelerine yapılan bazı ödemelerin stopaj konusu olmayacağı
• Singapur – Aile Yatırım Ofislerine yönelik yeni vergi düzenlemeleri
• Lüksemburg – “Investment Tax Credit” mekanizması güncelleniyor
• Lüksemburg – Yatırım Fonlarının hukuki statüleri yeniden düzenleniyor
• Almanya – Uluslararası vergi tasarısı mükellef lehine düzenlemeler içeriyor
• Kanada – Vergi ile ilgili şeffaflığı arttırmak için “zorunlu beyan yükümlülüğü”
• Luksemburg – Asgari kurumlar vergisi uygulaması ile ilgili vergi tasarısı
• İsviçre – Sınır ötesi istihdam ve eden çalışma ilişkilerini düzenleyen AB anlaşması
• İtalya – Değer artış kazançlarının vergilenmesine ilişkin yüksek mahkeme kararı
• Hollanda – 2024 vergi düzenlemeleri içinde tartışılan ek kar dağıtım vergisi
• AB Komisyonu tasarısı ile AB içi stopaj iadesi düzenlemelerinin kolaylaştırılması ve hızlandırılması hedefleniyor
• OECD Ülke Bazlı Raporlamaya ilişkin 6. değerlendirme raporunu yayımlamıştır
• OECD, Pillar I ve Pillar II gündemi hız kesmiyor
• Türkiye 2020’de Meclis’e sunduğu Anlaşmayı (MLI) yenilemiştir.
• OECD, karbon fiyatlaması konusunda bir rapor yayımlamıştır.
• Türkiye’nin Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Son Durum (ÇVÖA)

Türkiye’nin Nijerya ve Sierra Leone ile imzaladığı çifte vergileme anlaşmaları uygun bulunmuştur.

• 3 Kasım 2020 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sierra Leone Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığı ile Vergiden Kaçınmaya Engel Olma Anlaşması”nın onaylanması 7462 sayılı Kanunla uygun bulunmuştur.
• 20 Ekim 2021 tarihinde Abuja’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Nijerya Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığı ile Vergiden Kaçınmaya Engel Olma Anlaşması”nın onaylanması 7463 sayılı Kanunla uygun bulunmuştur.

Maliye tarafından verilen güncel özelgeleri sizler için özetledik.

• Her zaman olduğu gibi, Gelir, Kurumlar ve KDV konusunda tereddüt edilen bir hayli konu olmuş. Kanunlar hiyerarşisi içinde üst sıralarda yer almasa bile uygulayıcılar açısından özelgelerin taranması ve bilinmesi özellikle benzer durumda olan mükellefler ve danışmanlar açısından önemli bir konudur.
• Üç aylık özelge bültenimize ulaşmak için tıklayınız.
• Bu özelgelerin mükellefler ve meslek mensupları için faydalı olmasını ümit ediyoruz. Ülkemizde bir ara özelge başvurularında harç alınması gündeme gelmiş, sonradan vazgeçilmişti. Çok eski dönemlerde özelgelere internetten ulaşma imkânı yok iken güncel bir özelgeye sahip olmak meslektaşlar arasında çok daha kıymetliydi.
• Bazı batı ülkelerinden farklı olarak özelgelerin cevaplanması için idari bir süre bulunmaması ve bazı batılı ülkelerde bulunan özelgelerin işe başlanmadan önce (somut olay öncesi) alınması uygulaması sistemimizde iyileştirilebilecek alanlar olarak görülebilir.

Yeniden değerleme konusunda Ekim ayı tarihi bir fırsat olabilir.

• Enflasyon düzeltmesi eğer bir erteleme gelmezse bu yıl uygulanacaktır. Son yıllarda birkaç farklı örneği olan yeniden değerleme uygulaması ise kanunun lafzı gereği 3. geçici vergiden sonra uygulanamayacaktır. Bu sebeple, enflasyon düzeltmesini ve sahip olunan ATİK’leri dikkate alarak yeniden değerleme yapıp yapmama konusunda firmaların Ekim ayını iyi değerlendirmeleri gerektiğini hatırlatmak isteriz.
• Yeniden değerlemenin avantajları ve uygulamaya ilişkin detayları Taxia bültenden okuyabilirsiniz.
• Bu konuda yaşanan tereddütlerle ilgili şirket ortağımız Yeminli Mali Müşavir Caner Atik tarafından kaleme alınan makale linkte yer almakta olup sonuç bölümü dikkat çekicidir.
• Açıklanan bu durum mükellefler için açıkça bir hak kaybına sebep olmaktadır. Olması gereken ise 2023 yılı sonu için de yeniden değerleme yapılması ve enflasyon düzeltmesinin de bu son ve güncel değer üzerinden yapılmasıdır. Böylece yılın son 3 aylık dönemdeki değer kaybı düzeltilmiş, amortismanlar en güncel değerler üzerinden hesaplanmış, enflasyon düzeltmesi de doğru değerler üzerinden yapılmış olacaktır.

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi yürürlüğe girmektedir.

• Şirketler tarafından operasyonel kolaylığı ve belge düzeni açısından tercih edilen ve uzun yıllardır kullanılan uygulama Tebliğ ile zorunlu hale getirilmektedir.
• Maliye tarafından yayımlanan 1 numaralı Tebliğe göre akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatları üzerine nitelikleri Darphane tarafından belirlenen ve Darphane ya da yetkili firmalar tarafından üretilen taşıt tanıma okuyucu cihazı (TTO) temin ederek 31/12/2024 tarihine kadar taktırmaları zorunludur.
• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara 31/12/2024 tarihine kadar TTB (taşıt tanıma birimi) takılması zorunluluğu getirilmiştir. Tebliğde bu konudaki tüm teknik ayrıntılar belirlenmiş olup, binek araçlara getirilen gider/amortisman sınırlaması (%70) ile birlikte düşününce işletmelerde kullanılan araçların Vergi Dairesinin yakın markajında olacağı anlaşılmaktadır.

Anayasa Mahkemesi’nin Ek MTV Kararı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

• Anayasa Mahkemesi Ek MTV’nin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir.
• Mahkeme son dönemlerde vergi ve maliye alanında önemli kararlar vermektedir. Taxia olarak 5 yıldır, vergi konusundaki tüm gelişmeler gibi Yüksek Mahkeme tarafından verilen kararları yakından takip ediyor ve sizi zamanında bilgilendirmeye çalışıyoruz. Merak edenler için Mahkemenin son dönemde verdiği kararlar özet olarak linkte yer almaktadır.

Vergi Usul Kanunu’na ilişkin Tebliğler yürürlüğe girmiştir.

• 7 Ekim 2023 tarihinde Resmî Gazete’de 5 tane VUK Genel Tebliği yayımlanmıştır.
• Maliye tarafından mükellefleri ilgilendiren tüm e-uygulamaları bir araya getiren dijital vergi dairesi, e-fatura uygulamasına dahil edilen elektrikli araç şarj istasyonları, anılan istasyon işletmelerinde faturalama işlemlerinde özellik arz eden konuları ve teminat uygulaması kapsamına kefalet senetlerinin de dahil edildiği özellikli mükellefleri linkte yer alan bültenden inceleyebilirsiniz.

Beyanname Düzenleme Programı güncellendi.

• 2023 yılı 3. Geçici vergi kurum geçici vergi oranı %25'e çıkarılmış, Banka ve Finans Kuruluşları için kurum geçici vergi oranı %30'a yükseltilmiştir,
• “İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların elde ettikleri kazançlarda indirim” 459 kodu ile Beyanname Düzenleme Programına eklenmiştir.

GEKAP beyannamesinde yer alan ürünler için uygulanacak tutarlar güncellenmiştir.

• Ayrıca Gekap bildirim satırlarına yenileri eklenmiştir.

SGK & İŞKUR

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İşveren Temsilcisi Uygulaması kapsamını genişletti.

• 16 Mayıs 2022 tarihinde İzmir ve Gaziantep illerinde başlanmış olan uygulamaya Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Kayseri, Konya ve Samsun illeri eklenmiştir.
  • Uygulamanın amacı çok sayıda işçisi olan işverenlerin, işveren temsilcisi aracılığıyla işlemlerinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde sonuçlandırılmasıdır.

TEŞVİK & AR-GE

Melek Yatırımcı Ağı kapsamında bir “Rehber ve Sıkça Sorulan Sorular” yayımlanmıştır.

• Bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75'ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilirler. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında projesi son beş yıl içinde desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran %100 olarak uygulanır.
• Hazine bu konuda, sıkça sorulan sorular ve uygulamaya ilişkin bir Rehber yayımlamıştır.

Deprem bölgesinde hayatı kolaylaştırmak için hak sahiplerine yönelik nakdi ve ayni hibe ile yapım kredisi verilecektir.

• Konuya ilişkin detaylar 5 Ekim 2023 tarih ve 7700 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla belirlenmiştir. Kararı Çevre Bakanlığı yürütecektir.

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında oluşturulan “Öncelikli Ürün Listesi” güncellenmiştir. Listenin tamamına ulaşmak için tıklayınız.

• Bahse konu listenin nihai bir hale gelebilmesi için görüş ve değerlendirmelerin iletebileceği çevrimiçi form Bakanlık tarafından açılmıştır.
• 27/01/2021 tarih 31408 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan bir önceki ürün listesine ulaşmak için tıklayınız.

FİNANS & PARA

TCMB, ödeme sektörü için iki önemli Yönetmelik ve Tebliğ değişikliği yayımlamıştır.

• Yönetmelikte özet olarak ödeme hizmetleri ile ödeme ve elektronik para kuruluşlarına ilişkin düzenlemeler kapsamında ödeme emri başlatma hizmeti olarak sayılmayacak haller ile ödeme şirketleri tarafından yapılması mümkün olan ek hizmetler, kart tabanlı ödeme araçları ile ilgili yapılanlar, pay sahiplerinin mali durumlarına ilişkin getirilen bazı ilave yükümlülükler, bu şirketlerde pay edinimi ve devirlerine ilişkin bazı düzenlemeler, ödeme fonlarının korunmasına ilişkin bazı ilave açıklamalar ile dijital cüzdan düzenlemesine ilişkin tanımlar ve bu konuda öngörülen geçiş düzenlemesi yer almaktadır.
• Dijital cüzdan: Müşterinin tanımladığı ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı, bir elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulama olarak sunulan ve müşteriye, tanımladığı ödeme hesabı veya ödeme aracına ilişkin bilgileri kullanarak ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracını ifade etmektedir. Dijital cüzdan hizmeti, ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından sunulabilir. Sadece hizmeti sunan ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki ödeme hesabı ve bu ödeme hizmeti sağlayıcısı tarafından çıkarılan ödeme aracının tanımlanabildiği ve saklanabildiği elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulamalar dijital cüzdan hizmeti olarak kabul edilmez.
• Dijital cüzdan hizmeti sunmakta olup Kanun kapsamında ihdas edilen ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler, bu Yönetmeliğin 4/A maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde (7 Ekim 2024’e kadar) TCMB’ye başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır. Kuruluşlardan dijital cüzdan hizmetini sunanlar ise aynı tarihe kadar bu Yönetmeliğin 4/A maddesine uyum sağlamak zorundadır.
• Yakın Alan İletişimi: Tebliğde ise yakın alan iletişimine ilişkin düzenlemeler yapılmış, kimlik tespiti konusuyla yurt dışına veri aktarımı konusu düzenlenmiş ve uyuma ilişkin bir takvim belirlenmiştir. Yakın alan iletişimi, elektronik cihazlar arasında iletişimi sağlamak için bu cihazların birbirine temas ettirilmesiyle veya yakın mesafede temassız olarak yaklaştırılmasıyla ortaya çıkan manyetik alan üzerinden veri iletiminin sağlandığı kısa menzilli kablosuz bağlantı teknolojisini ifade etmektedir.
• Veri Aktarımı: Ödeme işleminin taraflarından birinin (kendisinin veya hizmet sağlayıcısının) yurt dışında bulunduğu durumlarda kuruluş; verilerin yurt içinde saklanmaya devam edilmesi kaydıyla, sadece ödeme işleminin sorunsuz şekilde gerçekleşebilmesinin gerektirdiği kadarıyla sınırlı olmak şartıyla ve ölçülülük ilkesine uygun olarak ihtiyaç duyulan veriyi ödeme işlemine ilişkin müşteriden gelen talep ya da talimata bağlı olarak hangi şartlarda aktarabileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

BDDK tarafından hazırlanan “Yeşil Varlık Oranı Hakkında Tebliğ Taslağı” kamuoyunun görüşüne sunulmuştur.

• İlgili Tebliğ Taslağı için tıklayınız.

TİCARİ DÜZENLEMELER

Kamuoyunda “Airbnb Kanunu” olarak adlandırılan Kanun Teklifi Meclise sevk edilmiştir.

• Ülkemizde sayılarının 30bini bulduğu bilinen bu tür kiralama işlemlerinde diğer ülkelerde olduğu gibi bir yasal düzenlemeye gidildiği görülmektedir. Son yıllarda, banka hesaplarına yatan paralar üzerinden bu konuda çok sayıda mükellef hakkında vergi incelemesi yapıldığı, defter ve belge düzeni, gelir vergisi ve KDV alanında tarhiyat yapıldığı bilinmektedir.
• 30 maddelik söz konusu Kanun Teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmiş olup Komisyon raporu yakında yayımlanacaktır.

Teklif ile gelenlere özet olarak bakmak gerekirse,

• Konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin esasların belirlenmesi,
• Kiralanan konutların belgelendirilerek kayıt altına alınabilmesini teminen turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması zorunluluğunun getirilmesi,
• Doğrudan veya dolaylı olarak izinsiz kiralama yapılması hâlinde uygulanacak idari yaptırımlar ile izin belgesi sahiplerinin mevzuata aykırı işlemlerine karşı uygulanacak idari yaptırımların belirlenmesi,
• İzin belgesinin iptaline ilişkin düzenleme yapılması,
• Kültür ve Turizm Bakanlığı döner sermayesinin miktarı ile artırım limitinin güncellenmesi,
• Bakanlığın görev alanına giren turizm tesislerini işletmesi veya işlettirmesi sonucunda elde edilecek gelirlerin Bakanlık döner sermayesine gelir kaydedilebilmesi,
• Yetkili idare tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenen konaklama tesislerinin faaliyette bulunabilmesi için Bakanlıktan turizm işletmesi belgesi alınmasına ilişkin sürecin kısaltılması,
• Milli parklar ve tabiat parkları ile orman sayılan alanlarda konaklama içeren tesis yapımı amacıyla tahsis etme yetkisinin münhasıran Kültür ve Turizm Bakanlığına verilmesi,
• Kapadokya Alanının korunmasına yönelik alınan tedbirlere aykırı davranılması hâlinde uygulanacak idari para cezalarının yeniden düzenlenmesi,
• Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının organizasyon yapısına ilişkin değişiklikler yapılması ve Sayıştayın Ajans üzerindeki denetim yetkisinin kapsamının yeniden düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

İKLİM VE ÇEVRE

Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kurulmuştur.

• Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığına ana hizmet birimi olarak kentsel dönüşüm, Marmara kentsel dönüşüm ve taşınmaz ve kaynak geliştirme genel müdürlükleri bağlı olup, ayrıca daire başkanlıkları ve birimler ihdas edilmiştir.
• Kararnameye eklenen 792/S maddesine göre, Başkanlık Cumhurbaşkanı kararıyla şirket kurabilir veya kurulmuş şirketlere ortak olabilir.

DIŞ TİCARET

16 Ekim 2023 tarih 7709 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tekstil, hazır giyim ve ev tekstili ürünlerine ilave gümrük vergisi; 7708 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kabuklu ve kabuksuz kuruyemiş (ceviz, acı badem ve diğer bademler) ilgili karar hükümleri çerçevesinde ilave gümrük vergisi oranları artırılmıştır.

• 7708 Sayılı Cumhurbaşkanı kararına ulaşmak için tıklayınız.
  • Bu karar yayım tarihini takip eden on beşinci gün yürürlüğe girer.
• 7709 Sayılı Cumhurbaşkanı kararına ulaşmak için tıklayınız.
  • Bu karar yayım tarihini takip eden otuzuncu gün yürürlüğe girer.

Dahilde İşleme Rejimi Tebliği Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (İhracat: 2023/8) ile taahhütlerin kapatılması için 6 ay ilave süre verilmiştir.

Dahilde İşleme Rejimi Tebliği (İhracat: 2006/12)’nin geçici 37’nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. 

• “(2) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce ve 1/1/2020 tarihinden sonra düzenlenmiş ihracat taahhüt hesabı henüz kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde (11 Nisan 2024) Bakanlığa müracaatta bulunulması kaydıyla, bu müracaatın uygun görüldüğü tarihten itibaren belge orijinal süresinin yarısını geçmemek üzere ilave süre verilir.”

DİĞER MEVZUAT

TCDD 2033 yılı sonuna kadar “kamu hizmeti yükümlüsü tren işletmecisi” olarak belirlenmiş ve aynı zamanda TCDD’nin desteklenmesine ilişkin süre de uzatılmıştır.

• 7703 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre kamu hizmeti yükümlülüğü, 31/12/2033 tarihine kadar Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş. tarafından yerine getirilir. Bu tarihe kadar Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş.’ye yapılacak kamu hizmeti bedeli ödemelerinde, her bir trenin çalıştırılması için hesaplanan tahmini maliyetten, trenden elde edilmesi beklenen bilet gelirinin çıkarılması sonucu bulunan miktar üzerine tahmini maliyetin %10’u kadar makul kâr eklenerek elde edilen bedel esas alınır.
• Düzenlemenin amacı belirli bir hat üzerinde herhangi bir demiryolu yolcu tren işletmecisinin ticari şartlarda veremediği demiryolu yolcu taşımacılığı hizmetinin verilmesini sağlamak amacıyla kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında, ulaştırma politikaları esas alınarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödenek çerçevesinde sözleşmeye dayalı olarak desteklenecek olan demiryolu yolcu taşıma hatlarının belirlenmesine dair kriterleri tespit etmek ve uygulamaktır.
• 2013 yılında çıkarılan 6461 sayılı “Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun” demiryolu taşımacılığını, işletmecileri, demiryolu altyapı inşası ve demiryolu tren işletmeciliği ile ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde faaliyette bulunan demiryolu altyapı işletmecileri ve demiryolu tren işletmecilerini kapsar. Kanun’un geçici maddelerinde öngörülen Hazine tarafından finanse edilecek yatırım ve harcamalarla ilgili tarihi 2023’ten 2033’e uzatılmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Eylül ayı “Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu” yayımlanmıştır.

• Rapora ulaşmak için tıklayınız.

Türkiye Bankalar Birliği tarafından “Bankaların Deprem Bölgesinde Faaliyet Gösteren Hizmet Kanallarına İlişkin” bir bilgilendirme duyurusu yapılmıştır.

• Duyuruya ulaşmak için tıklayınız.

Kamu Gözetim Kurumu Gözetim Faaliyetleri adlı kitapçığını paylaşmıştır.

• Kitapçık KGK tarafından yürütülen uzaktan gözetim faaliyetlerinde her bir bildirim türüne esas gözetim konularına, gözetimlerde yaygın olarak karşılaşılan hususlar hakkında yayımlanan duyurulara ve konuyla ilgili kararlarına ilişkin bilgileri toplu bir şekilde içermektedir.
  • Kitapçığa ulaşmak için tıklayınız.

Sigortacılık Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesine İlişkin Genelge yayımlanmıştır.

• Yürürlük tarihi 01/01/2024 olan genelgenin ekinde Sigortacılık Tekdüzen Hesap Planı detayı ve İzahnamesi paylaşılmıştır. İlgili genelgeye ulaşmak için tıklayınız.

Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Finansal Tablolarının Sunumu Hakkında Tebliğ yayımlanmıştır.

• Tebliğ finansal tabloların hazırlanması, kapsamı, yapısı, içeriği vb. hususlarını ifade etmekte olup, 01/01/2024 tarihinde yürürlüğe girecektir. İlgili tebliğe ulaşmak için tıklayınız.

ÖNEMLİ YARGI KARARLARI

Anayasa Mahkemesi, temyize ilişkin limit öngören kuralı İptal Etmiştir.

• 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Konusu yüz bin Türk lirasını aşan...” ibaresi Anayasa’ya aykırı bulunmuştur.
• Karar İdare’ye süre vermek için 9 ay sonra yürürlüğe girecektir. (AYM, E.2023/36, K.2023/142, 26/07/2023, § …)
• Karara göre temyize tabi kararların belirlenmesine ilişkin parasal sınırın her yıl güncellenmesi nedeniyle hangi tarihteki parasal sınıra göre temyiz kanun yoluna başvurulabileceğinin kanunda belirli bir açıklıkta ve öngörülebilir bir şekilde düzenlenmesi gerekir.
  • Kurala konu yüz bin TL’lik parasal sınırın her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenmesi nedeniyle 2023 yılı için beş yüz seksen bir bin TL’nin (581.000TL) altındaki davalar istinafta kesinleşmektedir.
  • Belli bir tutarı aşmayan kararlara karşı temyiz yolunun kapatılmasının amacının Danıştayın iş yükünün azaltılması olduğu anlaşılmaktadır.

Anayasa Mahkemesi, imarda değer artışlarıyla ilgili olarak 2020’de çıkarılan Kanun’u iptal etmiştir.

• Kısaca, taşınmaz maliklerinin tamamının talebi üzerine ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamının değer artış payı olarak alınması söz konusu olmuştur. Bu düzenleme 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen ek madde 8 ile başlatılmış olmakla birlikte Mahkeme tarafından 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edilmiştir. (AYM, E.2020/42, K.2023/99, 18/05/2023, § …)
• Söz konusu düzenlemeye ilişkin 18 Eylül 2020 tarihli yazımızda detayları bulabilirsiniz.
  • Özet olarak bakılırsa, 110. Kural bu hâliyle maliklerin, imar uygulamasından elde ettikleri yarar ile yüklendikleri külfet arasında ortaya çıkan açık bir dengesizliğin önlenmesine imkân tanımamaktadır. Diğer bir ifadeyle imar uygulaması sonucu taşınmazın değerinde ortaya çıkan değer artışının tamamının kamuya aktarılması suretiyle topluma bırakılan ekonomik değer ile imar uygulamasının, taşınmazın geride kalan kısmına sağladığı ekonomik katkı arasında makul bir orantının sağlanmasına ilişkin güvencelerin kuralda bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamının değer artış payı olarak alınmasını öngören kuralın makul ve kabul edilebilir ölçülere uygun olmadığı, malike aşırı bir külfet yüklediği, kamu yararı ile malikin mülkiyet hakkı arasında gözetilmesi gereken adil dengeyi malik aleyhine bozduğu ve bu itibarla orantısız bir sınırlamaya neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

• Anılan Kararda ayrıca coğrafi bilgi sistemlerinde hasılat paylaşımı, değer artışı olarak alınan tutarların paylaşımı, Kıyı Kanunu’na göre kıyıda imar planı kararı ile yapılabilecek yerler arasına “millet bahçelerinin” de eklenmesi konusu yer almaktadır.
• Kararda vergi açısından önemli bir konu da “değerli konut vergisine” ilişkin bir hükümdür. Karara göre, değerli konut vergisi uygulamasında Kanun’un 44/3’ncü maddesinde yer alan “Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyette, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınır”. cümlesi Anayasa’ya aykırı bulunmamıştır.

Bu bülten ile ilgili sorularınız için danışmanlarımızla iletişime geçebilirsiniz. Bir sonraki 15 günlük bültenimizde tekrar önemli konuları sizler için özetleyeceğiz.

Sevgi & Saygılarımızla,

Tax & International Advisory | Taxia & Taxademy