2023-35 / Türkiye Afet Yeniden İmar Fonu Kuruldu
Ülkemizde yaşanan büyük felaket üzerine herkes seferber oldu. Konuyla ilgili yapılması gerekenleri blog yazımızda kaleme almıştık.
Yazımızda “şimdi sıra, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığında. Bölgeye yapılan kamusal harcamaları ve yatırımları özel olarak bir web sayfasında, canlı veriler olarak açıklayıp, toplumsal güvenin tesisinde teknolojiyi yoğun olarak kullanmalı ve ülkemiz Cumhuriyetin ikinci yüzyılına yepyeni bir şekilde girmeli” demiştik. Bu konu çok önemli olduğu için tekrar ederek başlayalım.
Yasanın Amacı
6 Mart 2023 tarihinde Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmuştur. Kanunun amacının gerçekleştirilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tüzel kişiliği haiz Afet Yeniden İmar Fonu kurulmuştur.
Teklif ile; doğal afetler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlarda; imar, altyapı ve üstyapı çalışmaları için gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması amacıyla Afet Yeniden İmar Fonu kurulması, Fonun yönetimi ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından sağlanan dış finansmanın Fona karşılıksız olarak tahsis edilebilmesi amacıyla Hazine ve Maliye Bakanına yetki verilmesi amaçlanmaktadır.
Fonun yönetimi ve işleyişi
- Fonun Yönetim Kurulu, Hazine ve Maliye Bakanı başkanlığında; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Tarım ve Orman Bakanı, İçişleri Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile Strateji ve Bütçe Başkanından oluşur.
- Fon, Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde yönetilir. Yönetim Kurulu, fondan kaynak aktarımı yapılacak projeleri, aktarılacak kaynak tutarını ve harcama programlarını belirler.
- Fonun kaynakları 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12’nci maddesi çerçevesinde belirlenen esaslara göre değerlendirilir.
Fonun kaynakları ve finansmanı
1) Yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı her nevi nakdî bağış, yardım, hibe ve krediler,
2) Bütçeye bu amaçla konulacak ödenek,
3) Fon tarafından kurum ve kuruluşların mevzuatındaki her türlü kısıtlamalardan muaf tutularak yurtiçi ve yurtdışı sermaye ve para piyasalarından sağlanan finansman ve kaynaklar ve
4) Diğer gelirlerden oluşur.
Denetim ve raporlama
1) Fon bağımsız denetim standartlarına uygun olarak denetlenir.
2) Fon kaynakları ve aktarımlarına ilişkin mali veriler en geç üçer aylık dönemler itibarıyla kamuoyuyla paylaşılır. Bu çerçevede, kaynak aktarılan idareler gerekli her türlü bilgi ve belgeyi sağlamakla yükümlüdür.
Muafiyet ve istisnalar
1) Fon, kurumlar vergisinden muaftır. Fonun bu Kanunda sayılan görevleriyle ilgili faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmaz. Bu muafiyet, Fonun kazanç ve iratları üzerinden Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini de kapsar.
2) Fonun faaliyetleri dolayısıyla yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan, kendisine yapılan bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden, Fonun faaliyetleri ile ilgili işlemler banka ve sigorta muameleleri vergisinden, kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden müstesnadır.
3) Fona yapılan nakdî bağış ve yardımların tamamı, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde vergi matrahının tespitinde, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen gelirden veya kurum kazancından indirilebilir.
- Afet bölgesine ayni veya nakdi bağış ve yardım gönderen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için hazırlamış olduğumuz “Bağış ve Yardımlara İlişkin Vergi Rehberi Özeti” yazımıza link üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kanun’un genel gerekçesi
Deprem sonrası gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tüzel kişiliği haiz Afet Yeniden İmar Fonu kurulması amaçlanmaktadır.
Teklif ile doğal afetler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlardaki plan, yapım ve benzeri her türlü imar işleri, altyapı ve üstyapı çalışmaları için kaynak sağlanması öngörülmektedir. Bu çerçevede her nevi nakdi bağış, yardım, hibe, bütçeye konulacak ödenek ile yurtiçi ve yurtdışı piyasalardan sağlanacak finansman ve kaynaklar Afet Yeniden İmar Fonu'nda bir araya getirilerek ilgili proje ve harcamalar için kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılacaktır. Deprem sonrası şehirlerimizin hızla ayağa kalkabilmesini temin için kurulacak Afet Yeniden İmar Fonu şeffaf bir yönetim ile işleyecek ve afet soması iyileştirmeler için uzun vadeli kaynak sağlayacaktır.
Teklif kapsamında Fonun yönetimi, kaynakları, denetimi ve finansmanına ilişkin hususlar ile Fona sağlanan muafiyet ve istisnalar belirlenmektedir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti adına sağlanan ve sağlanacak dış finansmanın Afet Yeniden İmar Fonuna ve genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışında kalan kamu kurum ve kuruluşlarına karşılıksız tahsis edilebilmesi amacıyla Hazine ve Maliye Bakanına yetki verilmektedir. Afet Yeniden İmar Fonu ile doğal afetlerden etkilenen bölgelerdeki yıkımların telafi edilmesi ve yerleşim yerlerinin altyapısıyla yeniden imarı çalışmalarına kaynak sağlanmasının hızlandırılması amaçlanmaktadır. Kanun Teklifi Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülecektir.
Saygılarımızla,
Taxia | Tax & International Advisory
PDF İndir