MENU
24 Kasım 2023 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile ithalatta gümrük idaresine ödenen KDV’nin bazı durumlarda indirim hakkı kaldırılmıştır. KDV uygulamamızda genel olarak indirim müessesesi toplam katma değerden vergi alınmasını sağlamakta ve mükerrerliği engellemektedir.
Kanunda yer alan kısmi istisnalarda indirimlerin beyanname üzerinden iptali, bazı sektörlerde indirim hakkının verilmemiş olması dışında yeni gelmiş bir uygulama olduğu için tartışmalı alanları mevcuttur. Bu sebeple Taxia olarak Gümrük ve Dış Ticaret uzmanımız sayın Sezai Kaya’nın görüşlerini bu yazıda tüm müşterilerimizin değerlendirmesine sunmak istedik.
Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanmış olan Kararda yer alan 2 ayrı fıkraya göre ayrım yaparak konuyu aşağıdaki şekilde ele almak yerinde olacaktır.
1) Gözetim Uygulaması
Karara göre ithalatta gözetim uygulamasına tabi mallarda; gümrük beyannamesi üzerinde “yurtdışı” hanesinde beyan edilen;
İthalatta gözetim uygulaması 2004/7304 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Karar, 95/6815 sayılı Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve bu kararlara bağlı Yönetmelik ile çok sayıda tebliğ kapsamında yürütülmektedir.
Konuları anlaşılır olması bakımında örneklerle ele alalım;
Örnek 1)
CIF Bedel : 80.000
Yurtdışı (Gözetim farkı) : 20.000
Gümrük vergisi %5 : (80.000 + 20.000)*0,05 = 5.000 TL
İlave Gümrük Vergisi %10 : (80.000 + 20.000)*0,10 = 10.000 TL
İndirilebilecek KDV %20* : (80.000+4.000+8.000)*0,2 = 18.400 TL
İndirilemeyecek KDV %20** : (20.000+1.000+2.000)*0,2 = 4.600 TL
Yorum: 4.600 TL tutarındaki KDV artık indirilemeyecek. Bu tutar malın maliyetine atılmak zorunda.
* (CIF Bedel + CIF bedele isabet eden gümrük vergisi + CIF bedele isabet eden ilave gümrük vergisi)*0,2
** (Gözetim farkı + gözetim farkına isabet eden gümrük vergisi + gözetim farkına isabet eden ilave gümrük vergisi)*0,2
2) Korunma ve Haksız Rekabet Mevzuatı
Cumhurbaşkanlığı Kararına göre;
a) İthalatta korunma önlemleri mevzuatı çerçevesinde korunma önlemi olarak uygulanan gümrük vergisi ve/veya ek mali mükellefiyetler ile her türlü vergi, resim, harç, paylar ile
Bilindiği gibi 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21/b maddesi uyarınca ithalatta ödenen her türlü vergi KDV matrahına dahil edilmektedir. Korunma ve haksız rekabet mevzuatı çerçevesinde tahsil edilen vergiler KDV matrahına dahil edilecek ama bu vergilere isabet eden KDV’ler ise Karar tarihinden itibaren indirim konusu edilemeyecek.
Yürürlükteki korunma önlemlerini görmek için buraya tıklayınız.
Haksız rekabet mevzuatı çerçevesinde alınan damping ve telafi edici vergileri görmek için ise buraya tıklayınız.
Örnek 2) 4814.20.00.00.00 tarifesinde yer alan duvar kağıtlarında 4247 sayılı Karar kapsamında 2,50 ABD Doları /Kg şeklinde korunma önlemi olarak ek mali yükümlülük bulunmaktadır.
CIF Bedel : 80.000 TL
Gümrük Vergisi %5 : 80.000*0,05 = 4.000 TL
Ek Mali Yükümlülük : 7.500 TL
İndirilebilecek KDV %20* : (80.000+4.000)*0,2 = 16.800 TL
İndirilemeyecek KDV %20** : 7.500*0,2 = 1.500 TL
Yorum: 1.500 TL tutarındaki artık KDV indirilemeyecek. Bu tutar malın maliyetine atılmak zorunda.
* (CIF Bedel + CIF bedele isabet eden gümrük vergisi ) *0,2
** Korunma önlemi olarak alınan ek mali yükümlülük *0,2
Örnek 3) 7315.11.90.00.11 tarifesinde yer alan transmisyon zincirlerinde 2022/14 sayılı Tebliğ kapsamında 1.200 ABD Doları /ton şeklinde haksız rekabet mevzuatı çerçevesinde dampinge karşı vergi bulunmaktadır.
CIF Bedel : 80.000 TL
Gümrük Vergisi %5 : 80.000*0,05 = 4.000 TL
Dampinge Karşı Vergi : 15.000 TL
İndirilebilecek KDV %20* : (80.000+4.000)*0,2 = 16.800 TL
İndirilemeyecek KDV %20** : 15.000*0,2 = 3.000 TL
* (CIF Bedel + CIF bedele isabet eden gümrük vergisi ) *0,2
** Dampinge karşı vergi *0,2
ÖNEMLİ NOTLARIMIZ:
Dampinge karşı vergide bir karmaşa yaşanacağını düşünmüyoruz. Ancak telafi edici vergi ve özellikle de ek mali yükümlülük konusunda aşağıdaki notların altını çizmekte yarar görüyoruz.
1) Haksız rekabet mevzuatı çerçevesinde alınan telafi edici vergi ile dahilde işleme ve serbest bölgelerde üretilen eşyalardan tahsil edilen telafi edici vergi birbirine karıştırılmamalıdır. Her ne kadar dahilde işleme ve serbest bölgelerde üretilen eşyalardan tahsil edilen telafi edici vergi zaten ihracat esnasında doğan vergi olduğundan çok da kafa karışıklığına neden olmayacak gibi görünse de Cumhurbaşkanlığı Kararında kastedilen telafi edici vergi sübvansiyon uygulayan ülkelere karşı haksız rekabet mevzuatı çerçevesinde önlem olarak ithalatta tahsil edilmektedir.
2) Yasal dayanağı birbirinden farklı olan ama ek mali yükümlülük adı altında tahsil edilen çok sayıda vergi türü bulunmaktadır.
Ancak Cumhurbaşkanlığı Kararında kastedilen ek mali yükümlülükler korunma mevzuatı çerçevesinde önlem olarak tahsil edilen vergilerdir.
Bu çerçevede;
- 2018/11799 sayılı Karar Kapsamında Bangladeş, Bolivya, Cape Verde, Endonezya, Hindistan, Kamboçya, Moğolistan, Pakistan, Paraguay, Sri Lanka, Ukrayna, Vietnam, Bolivya, Cape Verde, Moğolistan, Paraguay ve Etiyopya menşeli olup AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edilen eşyalardan tahsil edilen ek mali yükümlülük; (Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 21.04.2021 tarihli 63368489 sayılı yazısı)
- 2018/11973 sayılı Karar Kapsamında ABD menşeli bazı eşyanın ithalatında tahsil edilen ek mali yükümlülük, (Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 21.04.2021 tarihli 63368489 sayılı yazısı)
- 3350 sayılı İthalat Rejim Kararı kapsamında işlenmiş tarım ürünlerinin tarım payı üzerinden tahsil edilen ek mali yükümlülük;
Korunma önlemi mevzuatı çerçevesinde alınmamaktadır ve bu yükümlülüklere isabet eden KDV’nin indirim konusu yapılabileceği düşüncesindeyiz.
TAVSİYEMİZ: Şirketlerin muhasebe birimleri indirilecek, indirilemeyecek KDV ayrımı yaparken hata yapabilirler. Bu yüzden her bir gümrük beyannamesinin ardından gümrük müşavirliği şirketlerinden bunun ayrımına ilişkin bilgi talep edilmelidir. İndirilecek tutarın ne olduğu ve indirilemeyecek tutarın ne olduğu konusunda alınacak bu bilgi işi kolaylaştırabilir.
Bakanlık muhtemelen indirilemeyecek KDV için ayrı bir kod ihdas ederek işi kolaylaştıracak ve riski minimize etmek isteyecektir ancak bu zamana kadar gümrük müşavirliği firmalarından bilgi almak yerinde olacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı ile Ticaret Bakanlığının konuyu birlikte ele alması ve uygulayıcılar için külfeti az bir senaryo üzerinde anlaşmalarını ümit ediyoruz.
Saygılarımla.
Teşekkürler, sayın Sezai Kaya, Gümrük ve Dış Ticaret
Şaban Küçük, YMM, Partner,
