No: 2021-031
Tarih: 9 Mart 2021
Konu: Emeklilik için işten ayrılma şartı kaldırıldı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga 62.maddesinin birinci fıkrasında yer alan “çalıştığı işten ayrıldıktan sonra” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptalini ve yürürlüğünün durdurulmasını talep etmiştir.
Söz konusu hüküm şu şekildedir:
Madde 62 – Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlanarak yaşlılık aylığı bağlanır.
Erken yaşlanmış olması dolayısiyle yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalının bu husustaki raporunun tarihi, yazılı isteğini takibeden takvim ayından sonraki bir tarih ise, yaşlılık aylığı, raporun tarihinden sonraki aybaşından başlanarak verilir.
Yukarıki fıkralara göre aylığının ödenmesine başlanacağı tesbit edilen tarihte hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği almakta olan sigortalının yaşlılık aylığı geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından başlar. Şu kadar ki, bağlanacak yaşlılık aylığı sigortalının hastalık sigortasından almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise, aradaki fark, yukarıdaki fıkralara göre tesbit edilecek tarihten başlanarak verilir
Anayasa Mahkemesi incelemesine göre :
- Anayasa’nın 60.maddesine göre “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” Sosyal güvenlik herkes için bir hakken, bunu uygulanabilir kılmak devlet için bir görevdir.
- Devlet, sosyal güvenliği herkes için sağlarken, kişilerin üzerindeki gelir azaltıcı ve harcama artırıcı etkilerin en aza indirilmeli, ayrıca sağlıklı ve asgari hayat standardını güvence altına almalıdır.
- Sigortalının yaşlılık aylığı tahsis talebinde bulunabilmesi için işten ayrılma koşulunun olması sosyal güvenlik hakkına yapılmış bir sınırlamadır.
- Yapılan sınırlamanın Anayasa 13.maddesi kapsamında ölçülü olması gerekmektedir. Ölçülülük ilkesi içinde elverişlilik, gereklilik ve orantılılık olmak üzere üç alt ilkeyi barındırır. Sigortalının yaşlılık aylığını tahsis talebinde bulunmadan önce işten ayrılmayı gerektirmeyecek daha hafif nitelikte bir tedbirle de sosyal güvenlik sisteminin işleyişi sağlanabileceğinden bu kural gerekli değildir.
- Sigortalı işten ayrıldıktan sonra tahsis talebinde bulunabileceğinden ve aylığın bağlanmasına kadar geçen sürede sigortalının hiçbir geliri olmayacağından bu kuralın getirdiği sınırlama orantılı da kabul edilemeyecektir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 13. ve 60. Maddesine aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesi’nin 2019/104 Esas ve 2021/3 karar sayılı kararıyla iptal edilmiştir.
Anayasa Mahkemesi kararının tümüne ulaşmak için tıklayınız.
Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.
Sevgi & Saygılarımızla
Tax & International Advisory | Legal
